Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
White Heat
Een klein decennium voorheen had James Cagney het misdaadgenre afgezworen; hij vond dat hij genoeg als gangster met staalharde tronie getypecast was en wilde wel eens iets anders. Zijn ‘probeersels’ leverden hem onder andere een welverdiende Oscar op voor ‘Yankee Doodle Dandy’, maar toch zou hij zijn meest memorabele vertolking opnieuw op vertrouwd terrein leveren. Hij doorbrak zijn antimisdaad-voornemen toen hij het script van ‘White Heat’ onder ogen kreeg, een briljante genrefilm die zijn eigen genre overstijgt. Meer dan een bikkelharde gangsterfilm is deze klassieker uit 1949 een subtiele karakterstudie, waarin Cagney in de huid kruipt van één van zijn meest iconische personages.
Hij speelt de rol van Cody Jarrett, een psychopathische moordenaar die zijn sensuele vrouw (Virginia Mayo) lijkt te verwaarlozen ten voordele van zijn onbevreesde moeder (Margaret Wycherly). Cody wekt ook de interesse op van de politiediensten, die Hank Fallon (Edmond O’Brien) de opdracht geven om onder te duiken in Cody’s bende.
De relaties die zich in ‘White Heat’ ontspinnen, behoren tot de interessantste uit de geschiedenis van het film noir genre. Ma Jarrett - gemodelleerd naar de legendarische Ma Barker, die met haar zoons het geld uit de bankkluizen roofde - en haar zoon vormen een incestvariant op het legendarische outlawkoppel Bonnie en Clyde, terwijl Cody’s vrouw meer blijkt dan een muurbloempje dat jaknikkend haar man achternaloopt. De intrige zit ‘m niet zozeer in het misdaadverhaaltje, dat uiteindelijk afstevent op een meer traditionele climax, maar in de onderlinge verhouding van die karakters. Het steekspel in ‘White Heat’ speelt zich af op een hoger niveau en overstijgt daarmee het gros van z’n op bankovervallen en gunshots terende genregenoten.
Het helpt natuurlijk dat Cagney het klappen van de zweep kent en zich als geen ander thuis voelt in het misdadige filmwereldje. Zijn acteerprestatie in ‘White Heat’ wordt beschouwd als zijn beste, en daar zijn wij het volmondig mee eens. De stoïcijnse cool die hij reeds in vroege jaren dertig in ‘The Public Enemy’ etaleerde, is gebleven, maar in een kleine twee decennia is daar nu ook maturiteit bijgekomen. “Made it ma, top of the world”, dixit Cagney’s karakter; wist hij veel dat hij als acteur ook het dak bereikt had. Een must-see.