Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Elk schandaal, hoe groot van omvang ook, dooft uit. Kijk maar naar wat er met de Mechelse rechter Koen Aurousseau gebeurd is. Ruim tien jaar geleden speelde hij de hoofdrol in menig krantenkop, nu leeft hij anoniem in een kleinschalig Antwerps appartement, samen met zijn vrouw Magda. Niemand die nog spreekt over het onrecht dat deze mensen werd aangedaan, niemand die nog precies de ware toedracht van de zaak kent. ‘SM-rechter’ brengt hun verhaal op een serene wijze, maar kiest heel duidelijk partij. En kan je het debuterend regisseur Erik Lamens kwalijk nemen?

Als rechter was een non-conformistische Koen niet zo heel erg geliefd bij advocaten, procureurs en een paar van zijn collega’s. Altijd rechtvaardig evenwel zien we hoe hij in het begin van de film een uitbater van een privé-club vrijspreekt, omdat hij vindt dat “als je er één veroordeelt, je ze allemaal moet veroordelen.” Nadien klinkt het nog meer bitsig tegen de procureur: “Wil je onze overbezette rol niet met dergelijke banaliteiten belasten?” Hij schopt willens nillens tegen schenen, maar in zijn job is hij heel correct, een man van het volk als het ware en bovendien geliefd door zijn overste. Privé gaat het hem minder voor de wind wanneer zijn vrouw in een depressie raakt en zelfs een scheiding ter discussie brengt. Hij wil er niet van weten en verklaart zich bereid alles te doen om aan hun relatie te werken. Nooit had hij echter kunnen vermoeden waar die belofte hem zou leiden. Magda wil haar jarenlange droom van vernederd te worden eindelijk zien uitkomen en overtuigt Koen met haar naar een SM-club te gaan.

De rest is bekend. Koen en Magda frequenteren de club gedurende een periode van zes jaar en komen per toeval in opspraak wanneer de politie een crimineel oppakt die in het bezit is van foto’s waarop Magda tijdens één van haar zwaardere sessies te zien is. De aanklacht van de onderzoeksrechter en procureur, die hun kans mooi zien om Koen uit zijn functie te ontheven, luidt mishandeling. Magda mag moord en brand schreeuwen dat ze er zelf om gevraagd heeft, niemand houdt er rekening mee. Het einddoel is Koen aan de schandpaal nagelen.

De titel zal menig kijker prikkelen, maar toch gaat ‘SM-rechter’ veel minder over SM (ondanks een paar pittig in beeld gezette scènes) dan over de onvoorwaardelijke liefde van een man voor zijn vrouw. Tegelijk ook is dit een aan de kaak stelling van de gerechtelijke dwalingen van Vrouwe Justitia in een erg dubieus proces dat nooit een proces had mogen worden. Lamens windt er geen doekjes om en snel is duidelijk voor wie hij sympathiseert, en voor wie hij wil dat ook wij sympathiseren. Dat de vele nevenkarakters daarbij herleid zijn tot zwart-wit-figuren (inclusief clichékapsels en opgeplakte snorren) is jammer, maar schijnbaar wilde de cineast er geen twijfel over laten bestaan wie goed en wie slecht is.

Wel heel genuanceerd geportretteerd zijn de twee hoofdpersonages, vertolkt door een imponerende Gene Bervoets en een van veel lef getuigende Veerle Dobbelaere, in wellicht de meest uitdagende rol van haar carrière. Niet alles in ‘SM-rechter’ is op ware leest geschoeid (Aurousseau had bijvoorbeeld drie kinderen in plaats van de ene dochter in de film), maar de krachtigste momenten zijn wel zo uit de realiteit geplukt. Eindbilan: een romantisch drama met een hoek af en een schrijnende kritiek op ons rechtssysteem, zo ongelooflijk dat het spijtig genoeg alleen maar waar kan zijn.

Peter Janssens