Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Met ‘Het Schnitzelparadijs’ en ‘’n Beetje Verliefd’ heeft regisseur Martin Koolhoven zich in Nederland tot een succesvol cineast opgeworpen, maar nooit eerder stond hij aan het roer van een project van de omvang van ‘Oorlogswinter’, de langverwachte verfilming van de gelijknamige jeugdroman van Jan Terlouw uit 1972. Eerder verscheen een tv-serie, nu is er de film. En net als het boek is die weggelegd voor jong en oud, al mag de kijker tussen 12 en 16 zich het meest aangesproken voelen. Niet toevallig behoort ook het hoofdpersonage tot die leeftijdsgroep.

We schrijven 1945. De 14-jarige Michiel (Martijn Lakemeier) wil niets liever dan zich aansluiten bij het verzet, maar zowel zijn vader - de burgemeester van Zwolle, waar de actie zich afspeelt - als zijn oom vinden dat geen goed idee en willen ‘m behoeden voor de gevaren die een oorlog met zich meebrengt. Michiels oudere buurjongen Dirk (Mees Peijnenburg) neemt hem echter wel in vertrouwen en vraagt hem een brief aan iemand te bezorgen in het geval hij niet zou terugkeren van een geheime missie. Zo geschiedt, maar wanneer de persoon aan wie hij de brief moet overhandigen door de Duitsers gedood blijkt, leest Michiel ‘m maar zelf. Daarin wordt een locatie in het Dagdalerbos beschreven. Hij besluit erheen te gaan en treft daar een gewonde Engelse soldaat aan.

Het mag niet verbazen dat de jonge Michiel de spil wordt in een levensgevaarlijk avontuur waarvan hij zelf de afloop niet kan voorspellen. De kijker zal er ongetwijfeld minder moeite mee hebben. Als je het boek gelezen hebt, weet je natuurlijk wat te verwachten, maar zelfs wie geen letter van de roman las, ziet de twist van kilometers ver aankomen. Het spionageluik vat jammer genoeg ook nooit genoeg vuur om te beklijven en kleurt net iets te braaf binnen de lijntjes. Koolhoven valt iets te gretig terug op goedkope spanningsmomentjes, die, begeleid door de veel te prominent aanwezige score van Pino Donaggio (de vroegere huiscomponist van Brian De Palma), hun doel missen.

Het verhaal verandert echter wanneer we ‘Oorlogswinter’ vanuit een jeugdiger standpunt bekijken. Wie net als Michiel 14 jaar oud is (of iets daaromtrent), zal wellicht wel meeleven met de avonturen van de jonge knaap, en wel omdat de omvang en de herkenbaarheid (wat zou jij doen?) hen veel meer aanspreekt. Veel meer dan enkel een oorlogsverhaal is zowel boek als film een coming of age-parabel, maar dan eentje die zich afspeelt tegen de achtergrond van Wereldoorlog II.

De jonge acteur die gestalte geeft aan het hoofdpersonage brengt het er bovendien alleraardigst vanaf. Je gelooft zijn twijfels, angsten, maar ook gedrevenheid, wat het niet erg moeilijk maakt mee te leven met zijn lotgevallen. Spijtig is het dan ook dat niet al die lotgevallen eenzelfde spankracht hebben en af en toe gedrenkt zijn in foute meligheid: een executiescène in slow motion is te veel van het goede en ook de scène met het paard slaat de bal mis. Toch zal de adolescent zich er niet echt aan storen. Martin Koolhoven levert al bij al degelijk vakwerk af, maar slaagt er nergens in de conventies van het genre te overstijgen. Wel scoort hij punten met de prachtige fotografie, dankbaar gebruik makend van de adembenemende Litouwse sneeuwlandschappen.

Extra’s
De dvd van ‘Oorlogswinter’ wordt geserveerd als een fraai vormgegeven 3-disc-luxeverpakking, een editie die daardoor prestigieus oogt, maar daarom niet noodzakelijk meer te bieden heeft. Tot de extra’s behoren ondermeer een reeks verwijderde scènes, de obligate audiocommentaar en een making of, dus dat is niks nieuws onder de zon. Wel onderscheidt hij zich door een extra derde schijf met daarop de soundtrack.

Peter Janssens