Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

In een tijd waarin Hollywood zijn kas spijst met oeverloze remakes en overbodige sequels is het een verademing als een regisseur ervoor kiest om een boek te adapteren. Een verhaal, doorgaans nog niet verteld op het zilveren scherm en daardoor net dat extra beetje interessanter. Of extra veel in het geval van ‘Blindness’, waarvoor Braziliaans filmmaker Fernando Mereilles - van het briljante ‘Cidade De Deus’ - meer dan één lepeltje mosterd ging halen bij de niet eenvoudig naar het doek te vertalen roman van Nobelprijswinnaar José Saramago.

De angstaanjagende en sombere boodschap transponeert hij in z’n geheel naar de filmversie, waardoor Mereilles enkel nog oog in oog stond met de visualisering daarvan. Blindheid op camera vastleggen blijkt minder makkelijk dan gedacht - om een slapstickniveau te ontwijken moet je wel iets anders verzinnen dan struikelende mensen - maar toch brengt hij het er aardig vanaf. ‘Blindness’ baadt in een kille, grauwe gloed, waarbij grijs en wit de belangrijkste tinten zijn. Veel witte flarden moeten ons de beklemmende positie van de naamloze karakters duidelijk maken. De Braziliaan heeft altijd al een voorliefde gehad voor gezwollen retoriek - zie ook ‘The Constant Gardener’ - en die uit zich hier dus opnieuw, maar toch gaat hij daarmee niet voorbij aan de diepere betekenis, het hogere doel, zo je wil.

In ‘Blindness’ zijn we getuige van een maatschappij in verval, ingezet met één chauffeur die op een dag blijft staan voor het groene licht. Van het ene op het andere moment ziet hij niets meer. De arts (Mark Ruffalo) die hij daarvoor raadpleegt, staat voor nieuwe vraagtekens, en zeker als hij de volgende ochtend hetzelfde meemaakt. De witte ziekte blijkt een epidemie, en steeds meer mensen bezwijken aan de onverklaarbare (en onverklaarde) aandoening. Slechts één iemand blijkt immuun: de vrouw van de arts (Julianne Moore), die daarvoor een al even harde prijs betaalt als diegene die hun zichtvermogen kwijt zijn: zij móet toekijken tot wat de mens in staat is bij het wegvallen van alle normengrenzen.

Zowel boek als film zijn een allegorie voor de morele blindheid van de mens en hoe die in een mum van tijd transformeert in een egoïstisch, agressief en onverschillig wezen, net omdat ze zich niet in de positie van een ander kunnen stellen. Omdat ze het niet kunnen zien. Blij zal je van ‘Blindness’ dan ook niet worden, want de mens wordt hier twee uur lang op z’n aller-slechtst voorgesteld, met als enige getuige de vrouw aan wie wij - de kijker - ook ons lot verbinden. Een harde mokerslag, die zich af en toe verliest in hoogdravendheid (de voice-over van Danny Glover werkt niet), maar waarin Mereilles, begeleid door een knappe score van nieuwkomer Marco Antônio Guimarães, toch knappe dingen doet met zijn camera. Eentje die je niet met een glimlach huiswaarts stuurt.

Peter Janssens