Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Voor sommige rollen ben je als acteur nu eenmaal in de wieg gelegd. De brommende bariton Morgan Freeman zocht al een tijdje naar een project waarin hij de rol van zijn goede vriend Nelson Mandela zou kunnen vertolken. Lange tijd zag het ernaar uit dat dit project ‘Long Walk To Freedom’ zou worden, maar productieproblemen zorgden er uiteindelijk voor dat die geplande biografie nooit van zijn announced-status afraakte. Toen Freeman vervolgens de roman ‘Playing The Enemy’ van John Carlin onder ogen kreeg, contacteerde hij director buddy Clint Eastwood, die zonder verpinken voor de regie tekende.

Dat boek, met subtitel ‘Nelson Mandela And The Game That Made A Nation’, vertelt hoe Mandela na z’n langdurige gevangenschap - 27 jaar - tot president van Zuid-Afrika verkozen werd en zich als doel stelde de blanke en zwarte gemeenschap in zijn land met elkaar te verenigen. Hoe hij dat doet? Via een passie die beide groepen boeit: rugby. Het nationale team, de Springboks, verliest bij aanvang zowat elke match, maar wanneer Zuid-Afrika in 1995 gastland is van het wereldkampioenschap rugby lijkt er geen beter moment geschikt om aan de diverse decennia van wantrouwen en haat tussen de twee bevolkingsgroepen een eind te maken. Al denkt niet iedereen in zijn entourage er ook zo over.

‘Invictus’ speelt zich integraal af na de val van het Apartheidsregime, waarvan de sporen nog heel goed voelbaar zijn, zowel bij blank als zwart. Aan de hand van subtiele toetsen - de relatie tussen de verschillende (al dan niet gekleurde) lijfwachten van Mandela bijvoorbeeld - schetst Eastwood, zich weer bedienend van zijn typerende sobere stijl, een maatschappij die aan verandering onderhevig is. En de initiatiefnemer van die transformatie is Mandela. Een cynicus zou kunnen opmerken dat de wereldwijd geliefde president door de makers iets te nadrukkelijk op een piëdestal wordt geplaatst, maar good ol’ Clint maakt er naar goede gewoonte nooit een kleffe bedoening van.

Niettemin kan je wel vraagtekens plaatsen bij het scenario. Is ‘Invictus’ een karaktergedreven part time biopic in de trant van ‘The Last King Of Scotland’ (zij het ditmaal over een vredelievender personage)? Of een historische sportfilm die zich - nu al - de ‘Chariots Of Fire’ van de rugbysport mag laten noemen? Hoewel de prent ondanks zijn kabbelende tempo en beperkte inhoud (de film overspant slechts een paar jaar) ruim twee uur onderhoudt, is het nooit helemaal duidelijk wat Eastwood echt voor ogen had: gedurende de tweede helft verlegt Clint de focus van Mandela naar de WK-finale, maar hij lijkt nooit echt geïnteresseerd in de match, als wel in wat ze teweegbracht.

Geen Eastwood grand cru dus, zijn nieuwste, maar onderhoudende en mature cinema die bovendien vakkundig ingeblikt is, is het uiteraard wel. Freeman speelt één van zijn beste rollen en de film is op zijn best wanneer hij het scherm kleurt. Al is ook Matt Damon goed op dreef als de Zuid-Afrikaanse teamaanvoerder François Pienaar. Het is vooral knap hoe-ie erin slaagt een geloofwaardig personage neer te zetten, waarvoor we uiteindelijk ook gaan supporteren, zonder dat we ‘m echt leren kennen. Sfeervolle Hollywoodepiek die illustreert dat vooral Eastwood zelf - zijn 80-jarige leeftijd in acht nemend - invictus is.

Peter Janssens