Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

De 108ste plaats van Raoul Servais in de verkiezing van de Grootste Belg onderstreept nog maar eens aan dat de weledele filmkunst vaak onderschat wordt. Deze magiër van Oostende, zoals de animatiepionier wel eens genoemd wordt, verlegde grenzen op een manier zoals weinigen hem dat zouden nadoen. Zeker in de tijd waarin hij actief was. Deze dvd verzamelt niet enkel z’n voornaamste kortfilmprojecten, maar tevens tal van documenten (waarvan sommige niet eerder uitgegeven), die zowel de persoonlijkheid als het werk van inmiddels 82-jarige filmer kaderen.

Na de Tweede Wereldoorlog besloot Servais zijn reeds op jonge leeftijd opborrelende creativiteit niet langer aan banden te leggen, maar te exploiteren. Zijn inschrijving aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Gent - meerbepaald in de afdeling Sierkunst - was dan ook een logisch gevolg. Daar raakte hij helemaal in de ban van de animatiefilm. Een fascinatie die volharding vereiste, want op dat ogenblik was het niet bepaald bekend hoe zulke films precies tot stand kwamen. En om dat proces helemaal alleen (of met hulp van je profs) te ontdekken, moet je over een doorzettingsvermogen beschikken om U tegen te zeggen. Servais had dat.

1960 was een kanteljaar. Niet alleen werd hij toen zelf leraar aan de academie waar-ie zijn opleiding genoot, ook won hij met zijn solodebuut ‘Havenlichten’ de eerste prijs op het Nationaal Festival van de Belgische Film. Het zou niet de laatste award zijn die de tekenkunstenaar (hij ontwierp in zijn leven ook affiches en werkte mee aan muurschilderijen, glasramen én tapijten!) te beurt zou vallen. Het geld dat hij met die eerste trofee in de wacht had gesleept, besloot Servais in te zetten voor een nog groter (lees: ambitieuzer) project, zij het in de geanimeerde kortfilmwereld. Hij besloot zijn volgende film op het 35mm-formaat te schieten, het echte bioscoopformaat.

Met ‘Chromophobia’ breekt hij in 1966 definitief door: de prent won niet minder dan twaalf prijzen, waaronder op het Filmfestival van Venetië. Een klein decennium later (in het begin van de jaren zeventig) zou Servais ook in Cannes lauwerkransen krijgen - de Prix Spécial du Jury - voor de antimilitaristische film ‘Operation X-70’ (foto), eveneens onze persoonlijke favoriet. Waarover die gaat? Een machtige staat experimenteert met een nieuw soort gas dat al wie eraan ten prooi valt niet doodt, als wel in een mystieke toestand brengt. Per abuis worden de X-70-bommen op een naburige (ook bevriende) staat gedropt, waar allerhande vreemde mutaties optreden.

Maar de allergrootste uit Servais’ carrière (tevens te vinden in deze collectie, een must voor elke fan van de animatiekunst!) is ‘Harpya’ uit 1979, waarvoor hij in Cannes (op het filmfestival, waar anders?) de Gouden Palm voor beste kortfilm won. Het was ook de eerste poging van de Oostendse legende om live action en animatie in één en dezelfde (kort)film met elkaar te verweven. Dat zou hij later nog uitgebreider doen in zijn enige langspeler: ‘Taxandria’ uit 1994, die enkele maanden geleden al op dvd verscheen. Raoul Servais tot Walt Disney van de Lage Landen uitroepen, is misschien iets te kort door de bocht, maar de geschiedenis die de regisseur van onder andere ook ‘Pegasus’ (1973) en ‘Nachtvlinders’ (1998) geschreven heeft, is onmiskenbaar.

Peter Janssens