Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Wie ‘East Of Eden’ zegt, denkt als filmliefhebber onvermijdelijk aan de klassieker van Elia Kazan uit 1955. Niet in het minst omdat het één van de drie films is waarin James Dean zich ontpopte als één van de meest charismatische jonge acteurs ooit. Een mooie carrière lag in het verschiet, maar een balorige Porsche besliste er anders over.

Kazans klassieker mag dan de meest bekende verfilming zijn van John Steinbecks epische roman uit 1952, het is geenszins de meest volledige. Kazan verfilmde immers enkel de tweede helft van Steinbecks Nobelprijswinnend magnum opus over de tribulaties van de familie Trask, gespiegeld aan het bijbelse Kaïn en Abel-verhaal. Op zich geen onverstandige beslissing: binnen een speelduur van twee uur kon hij het veellagige boek van Steinbeck toch niet verfilmen zonder zware scenariomatige toegevingen te moeten doen. Door zich uitsluitend op de jongste Trask-generatie te concentreren, kon Kazan dat ene specifieke deel wel uitgebreid uitwerken.

Televisiezender ABC zag het in 1981 echter ambitieuzer en maakte zich sterk Steinbecks roman volledig te kunnen verfilmen in een prestigieuze miniserie van zes uur. Steinbeckpuristen hebben alvast weinig te klagen: alle hoofdpersonages en zo goed als alle nevenpersonages maken de transitie van de pagina naar het kleine scherm. We volgen het geslacht Stark van kort na de Amerikaanse burgeroorlog tot aan de Eerste Wereldoorlog. Cyrus (Warren Oates) is een gedesillusioneerde veteraan met twee zonen Adam (Timothy Bottoms) en Charles (Bruce Boxleitner). De halfbroers zijn water en vuur: de vredelievende Adam is de lieveling van de autoritaire Cyrus, waardoor Charles gefrustreerd opgroeit. Adam trouwt met het vals serpent Cathy Ames (in mooie woorden heet zoiets een manipulatieve sociopate) die een tweeling op de wereld zet: Aron (Hart Bochner) en Caleb (Sam Bottoms). Wanneer Cathy plotsklaps uit hun leven verdwijnt mag Adam alleen instaan voor de opvoeding van zijn ook al niet bijster goed overeenkomende zonen. De familiale spanningen verhogen met nog wat extra beauforteenheden als de volwassen Caleb besluit om zijn moeder (die inmiddels de lakens uitdeelt in een luxebordeel) te gaan opzoeken.  

‘East Of Eden’ won destijds Golden Globes voor zowel beste miniserie als beste actrice (Jane Seymour). Seymour amuseert zich overduidelijk in haar prijswinnende adaptatie van Cathy Ames, een van de grootste feeksen uit de Amerikaanse literatuur. Logisch dat ze deze rol zelf als de beste uit haar carrière beschouwt (eat your heart out, Dr. Quinn).

Naast Seymours tour de force is het grote/enige voordeel van deze miniserie ten opzichte van Elia Kazans verfilming uiteraard dat je het volledige generatieplaatje krijgt, en niet enkel de broederstrijd tussen Aron en de destijds door James Dean vertolkte Caleb. Ook de relatie met hun vader en oom komt aan bod, samen met de volledige verhaallijn rond Cathy. Waardoor deze tv-versie uiteraard meer gelaagdheid krijgt dan de film. Wat niet wil zeggen dat het zes uur even boeiende televisie oplevert: het vraagt zelfs een fikse dosis uithoudingsvermogen om voorbij het nogal sputterende eerste uur te geraken. Eens alles in de juiste plooien valt is ‘East Of Eden’ echter gedroomd manna voor iedereen met een boon voor breed uitgesponnen wollige romantiek en hevig vertakte familie-intriges. Waardoor deze miniserie finisht als oubollig charmant entertainment, dat in zijn geheel gezien niet moet onderdoen voor ‘Mistrals Daughter’, ‘North And South’ en andere dramatiek spuiende miniseries uit de jaren tachtig.

Simon Couwens