Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Geen gebrek aan klassieke boksfilms in het Hollywoodpantheon. ‘Raging Bull’, ‘The Champ’, ‘Rocky, ‘Champion’, ‘Million Dollar Baby’, en zo vergeten we er vast nog een paar. Een titel die zich geenszins in het vergeethoekje laat drummen, is Robert Rossens ‘Body And Soul’ uit 1947, één van de absolute klassiekers uit het uppercutgenre. Martin Scorsese uitte zich ook als fan en geeft grif toe dat deze film een grote inspiratie was toen hij zich de Jake La Motta-biografie toe-eigende. De reden waarom is niet ver te zoeken. ‘Body And Soul’ is immers op veel vlakken een klassieker. De boksscènes zijn vinnig gemonteerd (de montage van Francis Lyon en Robert Parrish werd beloond met een Oscar), John Garfield zet één van zijn beste vertolkingen neer en van alle boksfilms is ‘Body And Soul’ degene die het meest de film noir benadert. Zowel visueel (de zwart-witfotografie van veteraan James Wong Howe) als thematisch (John Garfields personage leert met vallen en opstaan de prijs van het succes).

Garfield is Charley Davis, een prijsvechter die van beloftevol talent is uitgegroeid tot een echte kampioen. Vraag is op welke wijze: gaandeweg wordt duidelijk dat Davis vooral met de hulp van de gokmaffia zijn carrière heeft kunnen uitbouwen. En berouw komt na de zonde: op het hoogtepunt van zijn succes blikt Davis terug en zien we in flashback zijn verhaal over verloren vrienden en liefdes, en hoe succes een relatief begrip blijkt te zijn eens je je ziel aan de duivel hebt verkocht.

Garfield was zelf één van de drijvende krachten achter deze film. Na het topjaar 1946 waarin hij iconische rollen neerzette in ‘Humoresque’ en ‘The Postman Always Rings Twice’ had hij genoeg krediet opgebouwd om zich vooral te focussen op projecten waar hij zelf in geloofde (‘Gentleman’s Agreement’ bijvoorbeeld). Voor ‘Body And Soul’ nam hij genoegen met een lager salaris dan gewoonlijk, en hij koos persoonlijk Howe uit om het camerawerk te verzorgen. Dat bleek een goede keuze, daar de cameraman de boksscènes inventief inblikte: met een handcamera terwijl hij op rolschaatsen stond en voortgeduwd werd door zijn assistent.

De aftiteling van ‘Body And Soul’ telt trouwens nog heel wat andere opvallende namen. Regisseur Robert Rossen bijvoorbeeld, die twee jaar later de Oscarwinnaar ‘All The President’s Men’ inblikte en in 1961 met ‘The Hustler’ voor nog een sportklassieker tekende. En wat te denken van assistent-regisseur Robert Aldrich, die later viriele meesterwerken als ‘Kiss Me Deadly’ en ‘The Dirty Dozen’ zou regisseren? Ook opvallend: het aantal namen dat later op de zwarte lijst van de op communisten jagende senator McCarthy zou belanden: scenarist Abraham Polonsky, Rossen en acht acteurs, waaronder Garfield zelf. Velen achten de hetze zelfs mee verantwoordelijk voor de vroege dood van Garfield, die in 1952 op slechts 39-jarige leeftijd overleed ten gevolge van hartproblemen. De communistische heksenjacht maakt meteen duidelijk waarom sommigen in ‘Body And Soul’ in de eerste plaats geen goed gemaakt (sport)drama zagen, maar wel een nauwelijks verholen aanval op het kapitalisme (het is pas nadat het hoofdpersonage het grote geld laat voor wat het is dat hij terug echt begint te leven).

Wars van alle controverse is ‘Body And Soul’ uiteraard verplichte kost voor iedereen met een goede neus voor Hollywoods gouden noirverleden, zonder dat er daarom noodzakelijk dubbele bodems en een schop onder hun kont verdienende femmes fatales in opduiken. Wie zich in deze omschrijving herkent, laat deze klassieker best niet stilletjes zijn of haar huisje voorbij rijden.

Simon Couwens