Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Debuterend cineast Hans Van Nuffel kan voor ‘Adem’ putten uit eigen ervaring. Zelf een drager van mucoviscidose, een erfelijke levensbedreigende ziekte die vooral het ademhaling- en spijsverteringstelsel aantast, begrijpt hij als geen ander de impact van zo’n aandoening op je leven. Met dit indringende verhaal over enkele muco-patiënten poogt hij de ziekte in kaart te brengen bij het brede publiek. Ondanks zijn beladen thematiek betreft het hier geen somber noodlotsdrama, maar een opvallend hoopvolle schets over de wil om te overleven.

Het zijn evenwel zware beperkingen waarmee de karakters worstelen. Tom (nieuwkomer Stef Aerts) is een adolescent die het gevoel heeft dat hij zijn gehele leven in het ziekenhuis doorbrengt. Op de vraag wat hij plant te studeren, antwoordt hij steevast: “Waarom zou ik vier jaar slijten in een suffe aula?”, daarmee zijn uit een bestaan zonder toekomstperspectief voortkomende nihilistische aard onderstrepend. Xavier (Wouter Hendrickx) is precies het tegenovergestelde, maar de succesvolle onderwaterfotograaf wordt evengoed met de neus op de feiten gedrukt wordt wanneer hij te horen krijgt dat de fysieke belasting van het vele duiken zijn longweefsel aan het vernietigen is. Anneleen (Marie Vinck), Xaviers knipperlichtliefde, tot slot is een sterke, zelfbewuste jonge vrouw die ondanks haar ziekte toch besloten heeft om zwanger te worden. “Wie gaat er voor dat kind zorgen als jij er straks niet meer bent”, sneert Xavier.

Wars van alle sentiment slaagt ‘Adem’ erin oprecht aangrijpend te zijn, zowaar geen makkelijke prestatie. De door Spinvis gecomponeerde en Geike Arnaert ingeademde soundtrack sluit aan op de onder andere ijle klanken die beademingsapparatuur voortbrengt (en het geluid dat je in hospitaalgangen hoort) en laat de voorspelbare, aan hartsnaren trekkende violen in de kast zitten. Het sluit nauw aan bij de intieme sfeer van de film. Alles aan ‘Adem’ is gekenmerkt door soberheid, tenzij misschien een paar subplots of randfiguren.

Enkele nevenpersonages ontsnappen bijvoorbeeld niet aan het archetypische keurslijf waarin ze gevangen zitten (de vader die zijn zoon zijn nonchalante houding verwijt, Toms beste vriend die jaloers is op diens nieuwe vrienden in het ziekenhuis, etc.) en een aantal gebeurtenissen doen niet alleen de wenkbrauwen fronsen, maar leiden tevens de aandacht af van de kern van het verhaal. Zo is de race met de ziekenhuiskarretjes in de catacomben van het Leuvense UZ tamelijk ongeloofwaardig en hoort het pillenhandeltje dat Tom en zijn beste maat opzetten simpelweg niet thuis in deze film. Voorts focust de prent zich iets te veel op de tijd die de muco-patiënten in het ziekenhuis doorbrengen en krijgen we amper iets te zien van het leven dat ze buiten de kliniekmuren leiden.

Daartegenover staan echter heel wat scènes die wél naar de keel grijpen en - het is nu eenmaal de film voor zulke beeldspraak - de adem afsnijden. Het allermeest klopte ons hart voor de subtiele romance tussen Tom en Eline, een door ‘Aanrijding In Moscou’-revelatie Anemone Valcke vertolkt 17-jarig meisje dat door een erg besmettelijke tuberculosebacterie in quarantaine zit en dat dankzij de telefoongesprekken met Tom weer herleeft. En ook de relatie tussen ‘buurmannen’ Tom en Xavier werkt, niet in het minst omdat de acteurs die aan de twee karakters gestalte geven ijzersterk spel op tafel leggen. Van de ‘De Helaasheid Der Dingen’-acteur wisten we reeds tot wat hij in staat is, maar debutant Stef Aerts doet er geenszins voor onder. Het (open) einde zal mogelijk niet iedereen bevredigd achterlaten, maar getuigt wel van veel culot. Het zoveelste bewijs ook dat Van Nuffel niet hengelt naar emoties. Losmaken doet hij ze evenwel toch. Pakkende prent.

Peter Janssens