Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Het moet nogal wat geweest zijn om in de jaren ’60 een bioscoop binnen te wandelen en een ticket voor ‘Psycho’ aan te schaffen. Een lowbudget misdaadthrillertje zoals er dertien in een dozijn huizen – niet echt wat we van de suspensemaestro van ‘Rear Window’ en ‘Vertigo’ gewend zijn, dachten ze vast, likkend aan de frisco die daarvoor in de foyer was meegegraaid. Hopelijk was de ijslolly echter verorberd op het moment dat de film goed en wel veertig minuten onderweg is, want de kans is groot dat de kijker zich er anders in zou verslikt hebben.

In wat wellicht één van de meest ingenieus geconstrueerde plottwisten uit de filmgeschiedenis mag worden genoemd, voert Alfred Hitchcock in de iconische douchescène zijn vermeende hoofdpersonage Marion Crane (Janet Leigh) vroeg in het verhaal reeds af. De ogenschijnlijk banaal opgebouwde plot over een bankbediende die om de financiële trubbels van haar minnaar te verlichten met 40.000 dollar aan de haal gaat, op d’r vlucht te kampen krijgt met paranoia en schuldgevoelens en besluit om de nacht door te brengen in een verlaten motelletje, blijkt dan louter bijzaak. De eigenlijke protagonist is Norman Bates (Anthony Perkins), een jonge snaak die dat motel runt, zijn dagen al ruziënd met z’n moeder doorbrengt en terloops wel eens een dode vogel opzet.

“33% of the effect of ‘Psycho’ was due to the music”, liet Hitchcock ooit optekenen – hij was mis, het is ruim vijftig procent. Ondenkbaar is het om je dit macabere meesterwerk voor te stellen zónder die onheilspellende strijkersscore van huiscomponist Bernard Herrmann. Niet in het minst de sidderinginducerende stortbadmoord weet zich mede door die onbehaaglijke klankband een weg te banen tot diep in je zenuwbanen. Niemand die anno 2010 die scène niet kent, maar stel je maar ‘s voor dat je die zomaar out of the blue voorgeschoteld krijgt – pure shock value én cinematografische magie ineen. Wat badkamerprimeurs betreft, is die douchescène overigens niet het enige baanbrekende dat ‘Psycho’ kan voorleggen. Ook bevat deze film de allereerste scène van een toilet die wordt doorgespoeld. Eeuwig innovatief, die Hitch.

Ook inhoudelijk scheerde de Britse filmmaker anno 1960 hoge toppen met deze op de gelijknamige roman van Robert Bloch gebaseerde grondlegger van het slasher-genre. Een boek waarvan de cineast in alle stilte de rechten verwierf en daarna zoveel mogelijk exemplaren aanschafte – opdat zo min mogelijk mensen de ontknoping zouden kennen. De verrassing is er vijftig jaar later voor de meesten af, maar het maakt de perfide truc die de master of suspense met zijn publiek uithaalde er niet minder geniaal op. Dat de psychologie van de karakters vijf decennia later aan kracht ingeboet heeft, kan je de film evenmin verwijten.

Het is tevens opvallend hoe laag de body count is voor een prent die destijds zoveel controverse losweekte. Toen Hitchcock enkele jaren later in Disneyland wilde filmen, mocht hij niet van ome Walt, omdat hij verantwoordelijk was voor een disgusting movie als ‘Psycho’. Het klopt nochtans wanneer de grandioos acterende Anthony Perkins (hij brak definitief door met deze rol, maar zou niets meer spelen dat nog maar aan de hielen van zijn Norman Bates-persona zou raken) beweert dat ‘Psycho’ in de eerste plaats een psychologisch verhaal is, en dan pas een horrorfilm. Elk genie wordt echter misbegrepen, dat is inherent. Hoewel, los van het feit dat Hitchcock voor de zoveelste maal in zijn carrière geschiedenis schreef, wilde hij de kijker ook gewoon de stuipen op het lijf jagen.

De redenen waarom je ‘Psycho’, die dit jaar zijn gouden jubileum viert met een hoog geanticipeerde Blu-ray-release, uit de kast zou nemen, zijn evenwel legio: naast de opeenvolging van effectieve suspensescènes (niet enkel de douchescène is befaamd, ook de dialoogscènes tussen Norman en Marion, of Norman en de privédetective die naar Marion op zoek is, zullen het bloed sneller doen stromen) kan je het ook doen voor de unaniem knap acterende cast (zelfs de door Hitch als the stiff bestempelde John Gavin als Marions minnaar is degelijk), de prachtige zwart-wit-fotografie of de sublieme score – kies maar uit. Een tijdloos meesterwerk, heet zoiets.

Extra’s (Blu-ray): te veel om in detail te behandelen, maar wie meer wil weten over de productie zit met deze Blu-ray méér dan goed. Trek gerust een extra dag uit voor de audiocommentaar van schrijver Stephen Rebello (auteur van ‘Alfred Hitchock And The Making Of Psycho’), de making of, de ruime focus op de douchesequentie én de toepasselijke bonusaflevering ‘Lamb To The Slaughter’ uit de reeks ‘Alfred Hitchcock Presents’. En dat is zelfs lang nog niet alles op deze absolute must have.

Peter Janssens