Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Voor een film met Juliette Binoche vleien we ons graag neer in een bioszit of de behaaglijke thuissofa. Zelfs als het filmpje in kwestie niet echt groots te noemen is, zorgt Binoche er zo goed als altijd voor dat het resultaat op zijn minst bekijkbaar is. Het is een kunst op zich, en perfect toepasbaar op ‘Copie Conforme’. Niet dat dit zonder Binoche een slechte film zou zijn, maar je moet toch al een liefhebber zijn van het stevigere cinefiele werk om echt te willen meewandelen met regisseur Abbas Kiarostami. Met Binoche als gids loopt het in elk geval toch al wat makkelijker. Want een eenvoudig kijkstuk is dit geenszins.

Kiarostami is een Iraans regisseur die met ‘Copie Conforme’ zijn eerste Europese prent heeft gedraaid. De man maakt al films sinds de jaren zeventig en staat mee aan de wieg van de zogenaamde Iraanse ‘new wave’. Hij is niet alleen regisseur, maar als manusje van alles ook producent, scenarist, monteur en camerman. Zijn stijl laat zich niet makkelijk in een hokje duwen, al bevat zijn werk steevast een fikse politieke en filosofische ondertoon, veelal verpakt in een allegorische context. Kiarostami wordt door velen beschouwd als een van de belangrijkste regisseurs ooit en collega’s als Jean-Luc Godard, Nanni Moretti, Michael Haneke en Martin Scorsese halen graag de loftrompet uit voor deze Iraanse pionier. En in 1997 won hij in Cannes de Gouden Palm voor ‘Taste Of Cherry’. Ironisch genoeg verbieden de Iraanse autoriteiten stelselmatig vertoningen van zijn oeuvre in zijn thuisland, hetgeen Kiarostami’s internationale erkenning er enkel maar groter opmaakt. Zolang er geen gekke dingen gebeuren in de wereld: in 2002 kwam Kiarostami in het nieuws omdat hij Amerika niet binnen mocht in de nasleep van de aanval op de Twin Towers. En dat terwijl hij was uitgenodigd als gast op het New York Film Festival.

‘Copie Conforme’ is niet alleen atypisch omdat Kiarostami de prent in Europa draaide, maar ook omdat hij ditmaal werkte met professionele acteurs, terwijl hij doorgaans de voorkeur geeft aan het werken met niet-professionele acteurs en kinderen zonder acteerervaring. Binoche is trouwens een fervente fan van Kiarostami en wou al met hem samenwerken sinds ze hem had ontmoet midden de jaren negentig. In 2008 was ze even te zien in zijn experimentele film ‘Shirin’, maar met de hoofdrol in ‘Copie Conforme’ kon ze eindelijk haar droom waarmaken.

Centraal in de prent staat kunsthandelaarster Elle (Binoche) die in Toscanië woont en daar de auteur James Miller (vertolkt door de Britse operazanger William Shimell die hiermee zijn acteerdebuut maakt) ontmoet. Die schreef een boek dat de loftrompet zwaait over kunstkopieën, die hij vaak even belangrijk of zelfs belangrijker acht dan het origineel. Een op zijn minst gecontesteerde stellling. Elle woont een lezing bij van James en even later staat hij in haar galerij en ondernemen ze samen een autorit. Het is volstrekt niet duidelijk wat eigenlijk de relatie is tussen Elle en James. Hetgeen meteen ook de mysterieuze drijfveer van de prent is. Kiarostami suggereert dat het koppel elkaar al langer kent dan die dag. Zijn de twee eigenlijk (ongelukkig) getrouwd en willen ze hun huwelijk een nieuwe kans geven door zich uit te geven voor mensen die elkaar niet kennen? Of zijn de twee vreemdelingen die de indruk wekken een koppel te zijn? Wat Kiarostami (en de kijker) natuurlijk bij de vraag doet belanden of gecopieerde imitatieromantiek het kan halen van echte verliefdheid en passie…

Voor velen zal deze pretentieuze praatfilm misschien net iets te zwaarwichtig zijn om zonder aandachtsdalen de eindstreep te halen. Maar de winnende aanhouder zal zich de inspanning niet betreuren. Niet alleen smijt Binoche zich met haar gebruikelijke panache (ze werd er in Cannes voor beloond met de prijs voor beste actrice), ook de fotogenieke manier waarop Kiarostami zijn personages (en het publiek) doorheen het (echte/valse) romantiek uitademende Toscanië laat dwalen is meer dan reden genoeg om deze prent op zijn minst drie sterren toe te blazen.

Simon Couwens