Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Gebaseerd op ware feiten. Vier woorden die geregeld ter verdediging ingeroepen worden om je de ongeloofwaardigheden in een scenario door de vingers te doen zien. Een film als ‘The Experiment’ (een remake van de Duitse semi-classic van Oliver Hirschbiegel, die op zijn beurt gebaseerd was op een boek dat de mosterd haalde bij een echt uitgevoerd wetenschappelijk experiment) bewijst echter dat je ze af en toe ook met een paar kilo’s zout moet interpreteren. Een gezonde dosis scepsis is immers nooit weg.

Akkoord, het verhaal werd ontleend aan ware gebeurtenissen: in 1971 ontaardde een soortgelijk experiment op de Amerikaanse Stanford University in een drama. Professor psychologie Philip Zimbardo selecteerde toen 24 studenten (in de film zijn het vrijwilligers die zich inschrijven voor een snel verdiend duitje, waaronder Adrien Brody en Forest Whitaker), die hij twee weken lang wilde observeren in een nagebootste gevangenissituatie. De stekker werd echter al na zes dagen uit de proef getrokken, omdat bleek dat de deelnemers al te sterk in hun rol opgingen en er bijna van meet af aan diverse rellen, sadistisch gedrag en folterpraktijken de kop opstaken. Tot zover de waarheid, maar op dat moment is ‘The Experiment’ nauwelijks een halfuurtje bezig. Wat volgt, is eerder een interpretatie van wat had kunnen gebeuren mocht het experiment nooit zijn stopgezet.

Je merkt echter meteen dat van enige wetenschappelijke fundering geen sprake meer kan zijn, want de bizarre bochten waarin het onwaarschijnlijke zich wringt, doen vooral de wenkbrauwen fronsen. Of zou dat te maken kunnen hebben met het feit dat deze prent in Amerika van de fabricatieband rolde? De Duitse versie van dit verhaal (dat eveneens voortging waar het experiment ophield) probeerde een stuk dichter bij de sociologische gevolgen te blijven, waar deze versie vooral gaan voor actie. En dan nog het liefst van al gewelddadige. Fans van sadistische thrillers over macht en onmacht zullen ervan smullen, maar inhoudelijk stelt het allemaal iets te weinig voor.

Ook de acteurs kunnen het verschil niet maken. Adrien Brody zal voor altijd een Oscarwinnaar genoemd worden en hoewel je de man moet bewonderen voor zijn vaak gewaagde projectkeuzes is dat eer die hij eigenlijk (nog) niet verdient. Zo blijkt ook weer uit zijn vertolking in ‘The Experiment’ dat zijn spel te herleiden is tot tics en gimmicks, eerder dan geloofwaardig acteerwerk. Forest Whitaker op zijn beurt helt te veel over naar de andere kant. Hem zie je namelijk acteren alsof zijn leven ervan afhangt, wat resulteert in het staaltje pijnlijkste overacting sinds Charlton Heston die in ‘Planet Of The Apes’ ontdekte dat hij zich op aarde bevond. Betrof het in het geval van die laatste slechts één uitschuiverscène in een tijdloze klassieker, dan gaat Whitaker er consequent de gehele film over en overstijgt de film nergens zijn B-status.

Aan het roer van deze productie staat Paul Scheuring. Een onbekende naam, maar op basis van zijn palmares een logische naam om deze paranoïaprisonpulp naar het scherm te vertalen. Hij verdiende namelijk zijn strepen als scenarist van verschillende ‘Prison Break’-episodes, een serie die het echter ook niet meteen van de meest plausibele plottwisten moest hebben. Scheuring regisseert met vaste hand en je kan hem zeker niet van onkunde beschuldigen, maar omdat op het einde van de rit het experiment er te weinig toe doet en de film te snel teruggrijpt naar clichés kan hij het zaakje daarmee ook niet redden.

Peter Janssens