Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
Drive
Voor wie er nog aan twijfelt: 2011 is een waar top gear jaar voor Ryan Gosling. Het is niet alleen het jaar waarin ‘Blue Valentine’, zijn huzarenstukje uit 2010, de cinefiele goegemeente komt verblijden, er is ook de zuivere hattrick ‘Crazy, Stupid, Love.’, ‘Drive’ en ‘The Ides Of March’. Allemaal films die aantonen dat de speeltijd voor Gosling definitief voorbij is, en dat hij alles in zich heeft om een van de meest charismatische acteurs van deze generatie te worden. Al kan je op basis van deze ‘Drive’ en de drie hogervermelde titels zelfs besluiten dat de buit eigenlijk al binnen is voor Gosling.
‘Drive’ is een (oorspronkelijk als blockbuster) opgezette verfilming van de roman van James Sallis uit 2005. Oorspronkelijk zou Neil Marshall (‘The Descent’, ‘Doomsday’, ‘Centurion’) de regie voeren en zou Hugh Jackman de hoofdrol vertolken. Het project ging echter niet door, en de producers schoven het scenario door naar Ryan Gosling, die zelf suggesties mocht doen voor de regisseur. Gosling zette zijn zinnen op de Deen Nicolas Winding Refn, en dat was een zeer slimme keuze. Net als Marshall kijkt hij niet op een bloederige aderlating meer of minder, maar zijn aanpak is heel verschillend. Refn filmt immers veel minder commercieel, en het gros van zijn oeuvre (de ‘Pusher’-trilogie, ‘Bronson’, ‘Walhalla Rising’) raakte nauwelijks buiten de plooien van het arthousecircuit.
Dat ‘Drive’ het wel goed doet bij een breder publiek, hoeft niet te verwonderen. De bolide van Refn en Gosling is immers een van de fraaist in beeld gebrachte adrenalinestoten van 2011, en ingebed in een fiks stuk filmgeschiedenis. Pikken doet Refn niet, eren des te meer. ‘Drive’ bevat gelijkenissen met het oeuvre van onder meer Sam Peckinpah, Walter Hill, Michael Mann en William Friedkin. En dat terwijl Gosling zichzelf ziet als een broer van Clint Eastwoods naamloze wreker of Steve McQueens coole zwijgzame antihelden. Als naamloze en enigmatische adrenalinejunk verdient hij zijn brood door aan auto’s te sleutelen en op te treden als stuntman in Hollywoodfilms. Zijn voorliefde voor motoren gaat zo ver dat hij ’s nachts soms aan het stuur van vluchtwagens voor misdadigers plaatsneemt. Hij vat genegenheid op voor zijn buurvrouw Irene (een fragiele Carey Mulligan) die alleen instaat voor de opvoeding van haar zevenjarige zoontje terwijl haar echtgenoot Standard (Oscar Isaac) in de gevangenis zit. Wanneer die vrijkomt, raakt Driver betrokken bij een strijd tussen lokale misdadigers en komt hij lijnrecht tegenover de maffiabaas Bernie (een tegendraads gecaste, maar efficiënte Albert Brooks) te staan.
Op zich is het scenario van ‘Drive’ weinig wereldschokkend, maar Refn slaagt erin alles te verpakken als een existentiële thriller die gaandeweg explodeert in een orgie van geweld en sadisme, zonder daarbij de menselijkheid uit het oog te verliezen. Dat is niet alleen de verdienste van Refn en zijn cast trouwens: het hypnotisch camerawerk van Newton Thomas Sigel houdt je van meet af aan in de ban en Cliff Martinez’ energieke soundtrack krijgt gezelschap van secuur uitgekozen dance- en discosongs.
Refn gaat voluit voor een uiterst grimmige neo-noir/grindhousesfeer en dat leidt vooral in het tweede deel naar extreme geweldexplosies. Die door de cineast met veel panache in beeld worden gebracht en uitblinken door subtiele details (het schaduwspel tijdens de climax bijvoorbeeld) waardoor ‘Drive’ nergens en nooit een kant-en-klare microgolfmaaltijd wordt voor actieliefhebbers die elke week de subwoofers van de thuiscinema testen met een Stallone-, Schwarzenegger- of Stathamprent. Of hoe een B-film met een A-verpakking in een mum van tijd terecht uitgroeide tot een onvervalste culthit en een brok niet te missen versnellingspookcinema.