Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Toegegeven, niet élke nieuwe Blu-ray-release is het waard om meteen de reeds in je collectie residerende dvd van dezelfde film voor in de prullenmand te kieperen, maar de filmgeschiedenis telt gelukkig zoveel klassiekers dat er geregeld toch weer één verschijnt die zulke upgrading direct verantwoordt. Het nieuwste voorbeeld? De high definition-transfer van ‘Ben-Hur’, die het historische epos frame per frame restaureerde vanaf het originele 65 mm-cameranegatief.

Hoewel deze klassieker van regisseur William Wyler doorheen de jaren het imago heeft gekregen van een stoffige zondagmiddagtv-film in de trant van ‘Gone With The Wind’ of ‘Giant’ (de epische speelduur van bijna vier uur heeft daar zeker een hand in), is zijn klassiekerstatus onmiskenbaar. Meer dan een halve eeuw na zijn verschijning ziet ‘Ben-Hur’ er met zijn opgepompte budgetten (toen de duurste film ooit gemaakt), larger than life-aanpak én zwaarbeladen diepreligieuze thematiek nog steeds uit als een ondoordacht bedrijfsrisico, dat alles in zich had om de op een faillissement afstevenende MGM-studio definitief te kelderen, maar de Hollywood-megalomanie kwam finaal toch als winnaar uit het verhaal. ‘Ben-Hur’ won elf Oscars, een record dat alleen geëvenaard zou worden door ‘Titanic’ en ‘Lord Of The Rings: The Return Of The King’.

Drie jaar nadat hij Mozes vertolkte in Cecil B. DeMille’s ‘The Ten Commandments’ voegde Charlton Heston met zijn rol van het titelpersonage in deze moeder van alle Romeinenepossen alweer een iconische vertolking aan zijn palmares toe, ook al bleek hij niet de eerste keuze. Vooraleer Heston zijn handtekening kon zetten, werd de rol geweigerd door een indrukwekkend lijstje, waarop onder meer Burt Lancaster, Paul Newman, Rock Hudson en zelfs Leslie Nielsen prijken. We twijfelen er geen seconde aan dat ook met elk van die acteurs ‘Ben-Hur’ dezelfde monumentale classic was geworden, maar dat het tegelijk haast onmogelijk is om iemand anders dan Charlton Heston in die rol te zien, onderstreept vooral die klassiekerstatus.

Heston is in optima forma als de succesvolle Joodse handelaar Judah Ben-Hur, die door zijn jeugdvriend Messala (Stephen Boyd) – een invloedrijk tribuun met wie Ben-Hur politiek gezien onmogelijk méér van mening kan verschillen – met de schuldvinger wordt gewezen wanneer een vallende dakpan bijna het leven eist van gouverneur Gratus. Hoewel Messala goed weet dat het een onfortuinlijk ongeluk was, kijkt hij de andere kant op wanneer zijn vroegere spitsbroeder  veroordeeld wordt tot galeislaaf en diens familie achter slot en grendel (en later naar een leprakolonie) verbannen wordt.

De ondertitel van Lew Wallaces bronroman, waarvan deze film een adaptatie is, luidt ‘A Tale Of The Christ’, dus is het geen verrassing dat de lotgevallen van de titelfiguur vermengd worden met die van Jezus Christus. Maar gek genoeg zijn de scènes waarin de zoon van de Almachtige (al dan niet op de voorgrond) verschijnt de minst sterke in dit voorts smetteloze historische avontuur, dat vooral de annalen van de filmgeschiedenis ingaat omwille van een reeks grootscheepse actiescènes, die zelfs naar de moderne maatstaven nog altijd het predicaat indrukwekkend verdienen. Uiteraard verwijzen we dan in de eerste plaats naar de roeisequentie én (vooral) de wervelende wagenracescène, opgenomen in de Cinecittà Studios in Rome over een tijdspanne van maar liefst drie maanden – een Klassieker met hoofdletter K.

Dat mag je bij uitbreiding ook over de film zeggen. Hoewel de prent zijn vijfde ster verliest vanwege een teveel aan sentiment in de slotact behoeft het geen discussie dat ‘Ben-Hur’ een film is die beslist een upgrade verdiende. Beeldmatig oogt deze verjaardagseditie (officieel gaat het hier om de 50th Anniversary Edition, ook al was die reeds twee jaar geleden) dan ook fenomenaal. Alleen jammer dat de extra’s nogal karig uitvallen, maar dat doet vanzelfsprekend niets af aan het must have-gehalte van deze Blu-ray.

Peter Janssens