Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

De kans dat Noomi Rapace tot het eind der tijden bekend blijft als Lisbeth Salander in de originele verfilming van Stieg Larssons ‘Millennium’-trilogie is vrij groot. Al is Rapace zelf niet van plan een eendagsvlieg te worden en liggen de bouwstenen voor een succesvolle Hollywoodcarrière inmiddels op hun plaats. Na een bijrol in ‘Sherlock Holmes: Game Of Shadows’ sprong ze naar de hoofdrol in de ‘Alien’-prequel ‘Prometheus’ en volgend jaar is ze aan de zijde van Rachel McAdams te zien in ‘Passion’, Brian De Palma’s remake van Alain Corneaus ‘Crime D’Amour’. Tussen haar drievoudige rol van Salander en haar oversteek naar Amerika door, was ze te zien in deze ‘Beyond’ (originele titel: ‘Svinalängorna’), en ze greep meteen de kans met beide handen aan om haar acteerfinesses voor het voetlicht te plaatsen.

‘Beyond’ (de originele Zweedse titel laat zich vertalen als ‘Zwijnenappartementen’ en is een verwijzing naar de naam van het huizenblok waar een groot deel van de film zich afspeelt) vertelt het verhaal van Leena, een gelukkig getrouwde vrouw en moeder van twee dochters. Een telefoontje van haar aan longkanker stervende moeder brengt haar niet zo fleurige kinderjaren terug op de voorgrond. Aanvankelijk wil Leena haar moeder niet eens opzoeken, maar onder lichte dwang van haar echtgenoot gaat ze toch de confrontatie aan. In flashbacks krijgen we te zien waar het voor de jonge Leena (sfeervol vertolkt door Tehilla Blad, die – al dan niet toevallig - in de ‘Millennium’-films de jonge Lisbeth Salander speelde) en haar jongere broer misliep in een Fins immigrantengezin dat werd gedomineerd door drankmisbruik en huiselijk geweld. Een feit waar haar echtgenoot en kinderen nooit van op de hoogte waren. Wanneer haar moeder openlijk ijvert voor verzoening, moet Leena willens nillens de handschoen opnemen en de confrontatie met het verleden aangaan.

‘Beyond’ is het regiedebuut van de Zweedse actrice Pernilla August. Bij liefhebbers van populaire Amerikaanse cinema vast en zeker bekend als de vertolkster van Anakin Skywalkers/Darth Vaders moeder in ‘The Phantom Menace’ en ‘Attack Of The Clones’. Al is August in de eerste plaats een actrice die vooral in Scandinavië actief is. Zo werkte ze samen met Ingmar Bergman in ‘Fanny Och Alexander’. Tussen 1991 en 1997 was ze gehuwd met regisseur Bille August, bekend van onder meer ‘The Best Intentions’ (waarin ze een rol had) en ‘Pelle The Conqueror’. August heeft ook een groot verleden als theateractrice, en het is die sensitiviteit die ze op het voorplan stelt bij de verfilming van de semiautobiografische roman van de Fins/Zweedse schrijfster Susanna Alakoski. Die roman behandelt enkel de jeugdjaren van Leena, maar het was Augusts idee om dat verhaal af te wisselen en uit te breiden met de ervaringen van de volwassen Leena die op haar kinderjaren terugblikt. Op die manier kan August ook de repercussies van een ongelukkige kindertijd op een volwassen leven laten zien.

Bijna de helft van ‘Beyond’ bestaat uit flashbackscènes waarin de kinderjaren van Leena worden getoond. Meteen ook de momenten die het meest impact hebben, daar scènes waarin kinderen de dupe zijn nog altijd het diepst snijden in de sociale cinema. Op zich laat August weinig zaken zien die we nog niet eerder zagen in humane drama’s: in die optiek weet ‘Beyond’ niet echt te verrassen, maar de voorspelbaarheid is geenszins een handicap. August filmt eerder observerend dan veroordelend, en raakt een flink eind met de sterke vertolkingen van haar cast. Waardoor dit een film is die meer doet dan zomaar ongegeneerd hengelen naar tranen bij de kijker, en August er zelfs voor zorgt dat de laadbakken droefgeestigheid uiteindelijk een fikse dosis positivisme uitstralen. Of hoe de inmiddels gekende Scandinavische nuchterheid hier zelden of nooit vervalt in zwaar op de maag liggende Britse tristesse of te gesuikerd Hollywoodsentiment.

Simon Couwens