Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Er waren nogal wat gefronste wenkbrauwen te bespeuren toen bekend raakte dat Martin Scorsese een kinderfilm zou regisseren. In 3D dan nog wel. Niet echt iets waar de fans van ‘Mean Streets’, ‘Taxi Driver’, ‘Raging Bull’ of ‘Goodfellas’ zaten op te wachten. De kans dat de cynici overstag gingen toen ze ‘Hugo’ te zien kregen, is echter meer dan reëel. Niet alleen is het resultaat oogverblindend betoverend, gezien de thematiek van het ontstaan van het medium film als kunstvorm is dit misschien wel de meest persoonlijke titel uit het oeuvre van fervent filmliefhebber Scorsese. En een kinderfilm is ‘Hugo’ allerminst. Eerder een familiefilm met genoeg cross-over potentieel om elke rechtgeaarde cinefiel in zijn netten te strikken. Getuige daarvan de vijf Oscars (camerawerk, art direction, visuele effecten, geluid en geluidseffecten) die ‘Hugo’ wist te verzilveren.

Scorsese en scenarist John Logan (‘Gladiator’, ‘The Last Samurai’, ‘The Aviator’, ‘Rango’) adapteren met ‘Hugo’ de gelauwerde kinderroman ‘The Invention of Hugo Cabret’ van Brian Selznick. Een turf van meer dan 500 pagina’s dat ook 284 originele illustraties telt en dus zowel een prenten- als een leesboek is. Selznick vermengde heel wat non-fictie in zijn boek, dat leest als een hommage aan het baanbrekend werk van filmpionier Georges Méliès, regisseur van ‘Le Voyage Dans La Lune’, de iconische prent uit 1902 waarin de maan een raket in zijn oog krijgt. Een interessante brok filmgeschiedenis, wat meteen verklaart waarom Scorsese zich voluit en met de finesse van een jonge wolf op de door Selznick gecreëerde wereld stort.

En die wereld – ergens in het kielzog van de eerste wereldoorlog – bevindt zich grotendeels in het treinstation Gare Montparnasse in Parijs, de biotoop van de jonge Hugo Cabret (Asa Butterfield). Die komt er terecht nadat zijn vader (cameo van Jude Law) stierf tijdens een brand. Waarop hij onder de hoede komt van zijn oom Claude (Ray Winstone) die er moet voor zorgen dat alle stationsklokken steeds de juiste tijd aangeven. Claude is echter een onverantwoordelijke dronkenlap, en het duurt niet lang eer Hugo volledig op zichzelf is aangewezen om te overleven. Vanuit zijn hok achter de centrale klok kan hij het volledige station observeren, en hij werkt er ook verder aan het herstellen van een robot/automaat die zijn vader hem heeft nagelaten. Om die herstelling te kunnen voltooien, steelt hij af en toe wat gereedschap uit de speelgoedwinkel van de norse Georges (Ben Kingsley). Wanneer die hem betrapt, ontdekt Georges dat Hugo een notaboekje bezit waarin tekeningen van de robot staan. Georges neemt het boekje in beslag, en zo ontstaat een band tussen een oude man en een jongen die elk de confrontatie met hun verleden moeten aangaan. Met de hulp van Georges’ peetdochter Isabelle (Chloë Grace Moretz) ontdekt Hugo het ware verleden van ‘papa Georges’ en wordt de magie van de cinema in al zijn glorie (her)uitgevonden.

Scorsese haalt het onderste uit de CGI-kan om ‘Hugo’ zo mooi mogelijk in beeld te brengen. Of je de film nu in 2D of 3D bekijkt, oogverblindend is het resultaat in elk geval. De set van de stationshal is een lust voor het oog, en zelfs de opzichtige CGI-vergezichten passen als gegoten in dit universum. Ook mooi is de aandacht die Scorsese schenkt aan de leefwereld van de passanten in het station: zo is er een ontroerende cameo van Christopher Lee als boekverkoper en passeert onder meer Emily Mortimer de revue als bloemenverkoopster. Een opvallende bijrol is die van Sacha Baron Cohen die met een hoog comic relief-gehalte gestalte geeft aan de stationschef die het op weeskinderen heeft gemunt en ook hoopt Hugo te kunnen arresteren.

De echte koopwaar van ‘Hugo’ is natuurlijk de constatatie dat de oude Georges niemand minder is dan George Méliès. Wie goed kijkt, ziet de krop in de keel en de traan in het oog die Scorsese moet hebben gevoeld wanneer hij het werk van Méliès reconstrueert of oude fragmenten uit diens werk opvoert. Niet alleen het werk van Méliès passeert trouwens de revue: in een sleutelscène staat Harold Lloyds ‘Safety Last’ centraal, en ook de baanbrekende films waarmee de broers Lumière destijds een aardige stuiver verdienden komen aan bod. Scorsese integreert alles mooi in een verhaal over opgroeien en vaderliefde, en levert zo een film af die de mooiste vreemde eend is uit zijn omvangrijke en glorieuze zevendekunstbijt.

Simon Couwens