Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Dat er meer in Angelina Jolie zit dan vaandeldraagster in vaak hersenloos Hollywoodiaans popcornentertainment, was al een tijdje geweten. Zij het niet zozeer via haar filmisch portfolio: puur op basis van ‘Tomb Raider’, ‘Wanted’, ‘Salt’ en ‘The Tourist’ zou je haar eerder een gouden framboos dan een Academy Award in de handen duwen. Jolie is echter meer dan zomaar een gigantisch veel verdienende Hollywoodster of dochter van Jon Voight of partner van Brad Pitt. Zo staat ze al tien jaar op de barricades voor tal van humanitaire doeleinden, en dat engagement leidde op haar cv naar een verrassend regiedebuut.

Jolie trok voor de Verenigde Naties in 2001 voor de eerste keer naar diverse vluchtelingenkampen in brandhaarden zoals Sierra Leone en Afghanistan. In de daaropvolgende jaren later brak ze een lans voor het lot van oorlogsvluchtelingen in onder meer Darfur, Irak en Libië. Humanitair werk dat haar het benodigde applaus opleverde, en inmiddels is ze ook actief in heel wat organisaties waarvan ze er zelf een paar (mee) oprichtte. Tijdens een van haar reizen als ambassadeur voor de Verenigde Naties naar Bosnië en Herzegovina, ontwikkelde ze het idee voor een film die zich zou afspelen tegen de achtergrond van de oorlog die midden jaren negentig Joegoslavië uit elkaar scheurde en garant stond voor de grootste genocide in Europa sinds de Jodenvervolging tijdens de tweede wereldoorlog. Oorspronkelijk zou Jolie enkel het scenario schrijven, gaandeweg werd duidelijk dat ze de film ook zelf wou regisseren. Ze kreeg daarbij productionele steun van onder meer producer Graham King (met wie ze ook ‘The Tourist’ draaide) en kon rekenen op medewerking van de gerenommeerde director of photography Dean Semler (Oscarwinnaar voor ‘Dances With Wolves’) en van Gabriel Yared voor de soundtrack.

‘In The Land Of Blood And Honey’ opent vlak voor het begin van de Bosnische oorlog in 1992. We maken kennis met de Bosnische moslima Ajla (Zana Marjanovic) en de Bosnische Serviër Danijel (Goran Kostic). Hun liefde voor elkaar wordt bruusk verbroken wanneer de oorlog er voor zorgt dat ze in tegenovergestelde kampen komen te staan. Meer zelfs: als zoon van een Servische legerleider krijgt Danijel de opdracht om mee te helpen aan de executies van Moslims. Ajla kan aan het vuurpeloton ontsnappen en wordt tewerkgesteld in een kamp waar Danijel de plak zwaait. Hij kan er voor zorgen dat ze – in tegenstelling tot de andere vrouwen in het kamp – niet veelvuldig wordt verkracht en mishandeld, en kan zelfs zijn relatie met haar verder onderhouden. Een situatie waar een eind aan komt als hij wordt overgeplaatst. De wegen van de twee verdoemde geliefden blijven elkaar kruisen, maar het oorlogsgeweld en de politieke doctrines slaan een steeds groter wordende wig in wat ooit een veelbelovende liefde was.

Door te kiezen voor een in de kiem gesmoorde romance als ruggengraat, toont Jolie op een relatief eenvoudige manier de wreedheid van de oorlog aan. Het zou de wreedheid van elke willekeurige oorlog kunnen zijn, maar Jolie gaat niet voorbij aan de intrinsieke atrociteiten van het Joegoslavische conflict. Zo werden tijdens de oorlog in Joegoslavië ruim vijftigduizend Bosnische vrouwen verkracht: een feit dat er vervolgens toe leidde dat seksueel geweld voor de eerste keer in de geschiedenis werd erkend als misdaad tegen de menselijkheid. Tussen de regels door veroordeelt Jolie ook het aarzelen van de internationale vredesmachten, waardoor de etnische zuivering ruim drie jaar en een half onafgebroken kon doorgaan.

Puur cinematografisch gezien is ‘In The Land Of Blood And Honey’ niet beter of slechter dan het gros van de films die oorlogsmisdaden aanklagen. Ook het scenario is niet bijster vernieuwend: liefdesverhalen tegen een oorlogsachtergrond zijn nu eenmaal van alle tijden. Toch leverde Jolie een werkstuk af dat mag gezien worden: het openingsshot alleen bewijst dat mevrouw Brad Pitt oog heeft voor regiematige details, en voorts slaagt ze erin om het verhaal twee uur boeiend te houden. En cijfert ze alle Hollywoodfranjes weg door met lokale acteurs te werken (veel van hen beleefden de oorlog zelf mee) en haar film op te vatten als een kleine productie en niet zozeer als een van supersterren uitpuilende overgebudgetteerde prent. Uiteraard zijn er kwatongen die beweren dat Jolie ‘In The Land Of Blood And Honey’ grotendeels voor haar eigen pr heeft gemaakt: hoge bomen vangen nu eenmaal veel wind. Zelfs al is die kritiek gedeeltelijk misschien terecht, vast staat dat Jolie zich niet hoeft te schamen voor het resultaat. Al was het maar omdat het onderwerp – het afsterven van menselijkheid in een door conflicten geteisterde wereld – helaas nog steeds aan de orde van de dag is op onze zichzelf naar de verdommenis helpende aardkloot.

Simon Couwens