Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Uiteraard weten we niet wat David Cronenberg nog allemaal uit zijn koker gaat schudden, maar de kans dat de van origine Canadese cultcineast ooit nog terugkeert naar de horrorprenten waarmee hij naam en faam maakte, lijkt aan de kleine kant. Wie hoopt dat hij alsnog eens met een equivalent van ‘Rabid’, ‘Shivers’, ‘The Brood’ of ‘The Fly’ op de proppen komt, heeft waarschijnlijk al een tijd in de gaten dat Cronenberg momenteel andere cinema maakt. Met ‘A History Of Violence’ en ‘Eastern Promises’ bewees hij dat het daarom niet noodzakelijk slechtere cinema is. Met de Freud-Jung spielerei ‘A Dangerous Method’ maakte hij het zijn fans van het eerste uur nog minder makkelijk, en deze ‘Cosmopolis’ blijkt zowaar de echte lakmoestest te zijn.

‘Cosmopolis’ is immers met vlag en wimpel de vreemdste prent uit Cronenbergs carrière. En dat wil toch wat zeggen gezien op zijn cv al enigma’s prijken als ‘Crash’, ‘Naked Lunch’ en ‘Spider’. ‘Cosmopolis’ is de verfilming van de gelijknamige roman die Don DeLillo in 2003 publiceerde. ’s Mans dertiende roman was een keiharde afrekening met de financiële graaicultuur, culminerend in een echt love it or hate it-boek. Ofwel verhuisde het na twintig pagina’s naar de kattenbak, ofwel kreeg het een ereplaats in de boekenkast. In die optiek zorgde Cronenberg voor een getrouwe verfilming, daar deze adaptatie op zijn beurt geen ruimte laat voor een middenweg. Ofwel is dit je ding, ofwel niet. Eenvoudiger kan filmwiskunde welhaast niet zijn.

Centraal in ‘Cosmopolis’ staat de zevenentwintigjarige Wall Street-miljardair Eric Packer. Vertolkt door Robert Pattinson zowaar: een casting waar Cronenberg nogal wat risico mee nam, alhoewel Pattinson in het onderschatte ‘Remember Me’ wel degelijk bewees goed te kunnen acteren. Iets wat tienermeisjes naar het schijnt al wisten uit de ‘Twilight’-franchise. Of Pattinson hier een goede indruk maakt of niet, is niet eens aan de orde. Het feit dat hij zelf wil bewijzen voor meer in de wieg te zijn gelegd dan een bleke vampier met hormoonknopen te vertolken spreekt alvast in zijn voordeel. Edoch, we wijken af. Eric Packer dus, zo rijk en megalomaan dat hij met zijn stretchlimousine doorheen het drukke verkeer van Manhattan glijdt om zijn haar te laten knippen bij zijn favoriete kapper. Niet dat hij in zijn limo naar blu-rays met sensurround zit te kijken: neen, hij gebruikt zijn wagen als rijdend kantoor en regelt van daar uit heel wat zaakjes. Of probeert die toch te regelen.

De dag dat Packer op weg is naar de kapper is alvast niet zijn geluksdag daar hij zich geconfronteerd ziet met allerlei problemen en personen die zijn pad kruisen. Zo krijgt hij in de limo het bezoek van zijn vrouw, zijn dokter, zijn minnares (Juliette Binoche), een financieel adviseur (Samantha Morton) en een zakenpartner (Jay Baruchel). Geen gebrek om hen te ontvangen in de megafile die onder meer veroorzaakt is door het bezoek van de Amerikaanse president aan New York. Daarnaast is er een manifestatie van anti-kapitalisten die het uiteraard ook op zijn extravagante rijkdom hebben gemunt. Meer zelfs, als Packer de geruchten mag geloven is hij zelfs het doelwit van een huurmoordenaar.

‘Cosmopolis’ speelt zich zo goed als integraal af in Packers limo. We zien er hoe hij paranoïde wordt, flipt, alle zin met de realiteit verliest en (jawel hoor) ongewild metaforisch symbool staat voor de desintegratie van de rijke Westerse kapitalistische cultuur. Wie klaarheid en duidelijkheid wil, zal die in dit hermetische universum niet vinden. Zo eindigt de film met een ellenlange dialoog (het is eens wat anders dan een shoot out) tussen Pattinson en Paul Giamatti. Een praatclimax die uiteraard enkel interessant is voor wie zolang bij de les is gebleven. Cronenbergs nieuwste worp is allesbehalve spek voor ieders bek, maar eerder een soort opium voor de intellectuelen die in elke zin, object of personage een verhelderend beeld willen zien of horen. Wie zich daar niet in herkent of daar geen boodschap aan heeft, zoekt beter een levendiger alternatief voor deze vacuüm limousinerit.

Simon Couwens