Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
Nymphomaniac: Vol. 1
Staalharde bewijzen om onze theorie te staven zijn er niet, maar het zou ons niet verwonderen dat Lars von Trier met een brede lach om de lippen het nieuwe jaar is ingegaan. Nu zijn ‘pornofilm met professionele acteurs’ na de nodige hype aan zijn wereldwijde carrière is begonnen, blijkt vooral dat de Deense schavuit bewust schandaal schopte, en dat zijn ‘Nymphomaniac’ – althans in het eerste deel – niet meer bloot en seksuele handelingen laat zien dan pakweg Julio Medem of andere Europese regisseurs die niet vies zijn van het tonen van (bijna) echte vrijpartijen. Zouden er echt mensen zijn die dachten dat von Trier met ‘Nymphomaniac’ grenzen zou verleggen en een film zou afleveren die in de ban zou worden geslagen? Of zijn we intussen allemaal slim genoeg om te weten dat seks verkoopt en in te zien dat von Trier zich als een gehaaide marketingwolf op die stelling heeft geworpen?
De eerste slimme marketingzet waren gewaagde posters waarin de voornaamste castleden elk een afzonderlijk affiche kregen waarop ze een orgasme simuleerden. Respect voor het lef alvast. Daarna volgden verschillende trailers waarin niet werd bespaard op het bloot. En tussenin de melding dat ‘Nymphomaniac’ in verschillende versies zou worden uitgebracht. Een gekuiste van vier uur, en een hardcore van vijf uur die pas later zou beschikbaar zijn. von Trier kon zich naar eigen zeggen niet vinden in de ingekorte versie, volgens de distributeur ging hij echter wel akkoord met de ‘commerciële’ cut. Jammer is alvast dat de prent sowieso in twee afzonderlijke delen wordt uitgebracht die met een interval van een maand in de zaal verschijnen. Vier uur is immers geen onoverkomelijke lengte, en de natuurlijke flow van het scenario laat bovendien best een lange zit toe.
De belangrijke vraag is natuurlijk of ‘Nymphomaniac’ een goede film is. En dat weet je bij von Trier nooit. Ofwel zuigt hij je mee met zijn absorberend oeuvre, ofwel haak je ergens middenin af. En dat is hier eigenlijk opnieuw zo. von Trier vangt aan met een zwart beeld dat enkele minuten aanhoudt, blijft daarna focussen op grauwe muren en regendruppels die op een vuilnisdeksel vallen en toont pas na een paar minuten waar het hem om te doen is: een bebloede vrouw die gewond in een steeg ligt. En dan klinkt Rammsteins “Führe Mich” staalhard uit de boxen. Qua binnenkopper en ‘naar meer doen smaker’ kan het tellen.
De vrouw in kwestie blijkt ene Joe (Charlotte Gainsbourg) te zijn. Ze wordt gevonden door Seligman (Stellan Skarsgard), een oudere man die in de buurt woont. Daar Joe niet wil dat hij een ambulance belt, neemt hij haar mee naar zijn appartement. Daar maakt Joe hem deelgenoot in haar levensverhaal als nymfomane. Joe waarschuwt Seligman voor de implicaties van haar getuigenis waarin ze als seksverslaafde het leven van menigeen (al dan niet dat van haar inclusief) om zeep heeft geholpen. Wat volgt is een in aparte hoofdstukken ingedeelde praatfilm, waarin Seligman in dialoog gaat met Joe en haar excessen kadert in theorieën over onder meer vliegvissen, Bach, Fibonacci, Edgar Allen Poe en Pythagoras. Of hoe een als porno verkocht werkstuk eigenlijk meer blijkt te grossieren in intellectuele uitweidingen over onderwerpen waar Jan Modaal waarschijnlijk geen boodschap zal aan hebben. Al maakt von Trier geen vertier voor Jan en An Modaal natuurlijk.
In dit eerste deel ligt de focus niet zozeer op Gainsbourg, maar op debutante Stacy Martin die de jeugdige versie van Joe vertolkt. Een debuut kan dat tellen: haar vertolking zorgt er in grote mate voor dat je nieuwsgierig blijft naar het verder verloop van Joes meanderende mind fuck trip die heel veel vormen van seksuele beleving aanraakt. Ook Shia LeBeouf verrast met een voor hem a-typische rol: het is duidelijk dat hij het even beu was om tussen Michael Bay-brokstukken te moeten rennen. Uitkijken is het eveneens naar Uma Thurman die in haar ene scène een verpletterende indruk nalaat als bedrogen echtgenote. Halve slotsom: dit eerste deel van ‘Nymphomaniac’ is tegendraads, verrassend en soms zelfs om te lachen - en weet tussen de regels best interessante dingen te vertellen over de seksuele condition humaine. En heeft met andere woorden genoeg troeven in huis om intrigerend uit te kijken naar het tweede – naar verluidt donkerder en harder – deel.
© Cinevision.be/nl
Niets uit deze publicatie mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke (per e-mail of brief) toestemming van de verantwoordelijke uitgever.