Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
11.22.63
22 november 1963: het blijft een datum die tot het eind der dagen (oerknal, genetische ramp, kernontploffing, zombieparade of kakkerlakkensamenzwering – alles kan nog) zijn historische relevantie niet zal verliezen. Op die dag schoot Lee Harvey Oswald (al dan niet helemaal in zijn eentje) de toenmalige Amerikaanse president John F. Kennedy neer tijdens diens bezoek aan Dallas. En de impact van een van de meest fascinerende politieke moorden aller tijden is nog niet echt weggeëbd. Een van de meest beklijvende recente werken rond de moord op Kennedy is zonder twijfel Stephen Kings vijfsterrenroman ‘11/22/63’. Het in 2011 verschenen boek speelde een slim ‘Back To The Future’-spel, opgebouwd rond de premisse van een leraar Engels die de kans had om terug te keren in de tijd en zo het plan opvatte om de aanslag op Kennedy te verijdelen.
De roman maakte duidelijk wat iedere zichzelf respecterende Kingfan natuurlijk al langer dan gisteren weet: de man is in de herfst van zijn carrière even unputdownable als in de lente ervan. ‘11/22/63’ is bovendien een atypische Kingroman: geen bovennatuurlijke horror, maar een thriller met een grote romantische ondertoon waarin enkel het aspect van het tijdreizen de term ‘fantastiek’ rechtvaardigt. Alle gruwel ontspruit hier immers uit menselijke acties, en zoals Kinglezers weten is de man dan op zijn best: niemand beschrijft kankeruitwassen, auto-ongevallen en gezinsdrama’s zo botdoorklievend als King. Voor de slechte verstaander: ‘11/22/63’ is essentiële lectuur en een van de meest ontroerende boeken die King ooit schreef. Punt, andere paragraaf.
Waarin we het over de adaptatie gaan hebben. Zij het niet zonder nog een bruggetje naar het boek. Het gegeven van een man die terugreist in de tijd met het plan om de aanslag op Kennedy te voorkomen is een van de vroegste literaire ideeën die King had. Zelf dateert hij het terug tot 1971, nog voor hij ‘Carrie’ schreef. Toen had hij naar eigen zeggen nog niet de bagage om een dergelijk werk tot een goed einde te brengen, en ook de moed om nogal wat researchwerk te doen om alles geschiedkundig te laten kloppen was er toen nog niet. ‘22/11/63’ mengt immers fictie met fikse dosissen non-fictie, onder andere door van Lee Harvey Oswald een echt personage te maken dat daadwerkelijk in contact komt met het hoofdpersonage Jake Epping. Maar goed, de adaptatie dus.
De rechten van het boek waren al verkocht nog voor het in de winkels lag. Oorspronkelijk ging de adaptatie een bioscoopfilm worden. Jonathan Demme (‘The Silence Of The Lambs’) nam de taak om zich om de verfilming te schrijven, te produceren en te regisseren. Heuglijk nieuws was dat voor elke Kingfan en cinefiel, daar Demme een interessante en eigenzinnige carrière als onafhankelijk filmmaker heeft en het zou best interessant zijn om te zien hoe hij een verfilming van een lijvige Stephen King-vertolking daar kon inpassen. Onenigheid met King over de invulling van het script zorgden er helaas voor dat Demme het project liet voor wat het was. Waarop de rechten in 2013 naar J.J. Abrams gingen, en zijn productiefirma een drijvende kracht werd voor wat uiteindelijk een miniserie zou worden, netjes gesplitst in acht afleveringen.
De hoofdrol van Jake Epping ging naar James Franco. Die lobbyde van meet af aan hevig voor de rol. Hij contacteerde King rechtstreeks voor de rechten, en kreeg te horen dat die bij Abrams lagen. Die vond uit dat Franco hevig fan was van het boek, en van het een kwam het ander: de hoofdrol dus. Niet iedereen is akkoord met die keuze: zo is er zelfs een vitrioolspuiende recensent die opperde dat het jammer was dat er niemand kon teruggaan in de tijd om te vermijden dat Franco werd gecast. Daar valt iets voor te zeggen trouwens: Franco is net iets te mechanisch en afstandelijk om het vuur van het personage zoals dat in het boek staat te vatten. Al geldt dat helaas eigenlijk een beetje voor de volledige serie. Op zich is dat geen kritiek naar de makers daarvan, het is nu eenmaal zo dat de beste romans van King zelden naar de beste adaptaties leiden. Net omdat de onderliggende spankracht van het proza zich moeilijk laat vertalen, en de makers algauw stranden bij een just the facts-adaptatie.
Wat niet wil zeggen dat deze serialisatie een slag in het water is. Integendeel: in vergelijking met Mick Garris-adaptaties genre 'Bag Of Bones' is dit niets meer of minder dan een meesterwerk. Toch blijft het jammer dat niemand er aan heeft gedacht om Frank Darabont even op de schouder te tikken bij aanvang van het project. Misschien was hij wel de man op de juiste plaats om het echte hart van Kings meesterwerk te grijpen.
© Cinevision.be/nl
Niets uit deze publicatie mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke (per e-mail of brief) toestemming van de verantwoordelijke uitgever.