Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
Till
Kunstgrepen die ongetwijfeld bekend in de zevendekunstoren klinken: dramatische muziek op het gepaste moment, close-ups in engelenlicht, het openen van de (prekerige) lofzangpot … stuk voor stuk manipulatieve manieren om je als kijker in de richting te duwen die de makers voor ogen hebben. Dat is cinema natuurlijk. Soms kan het teveel aan clichés zodanig te veel zijn dat de manipulatie zijn doel voorbijschiet. Niet zo echter bij regisseurs met kennis van zaken die weten hoe ze ‘hun boodschap’ filmisch relevant kunnen houden. Dan krijg je emotierijke cinema die je terecht boos mag en kan maken. Zoals deze 'Till' waarin regisseur Chinonye Chukwu de schandvlek van racisme en rassensegregatie integreert in een onder de huid kruipende karakterstudie.
Zomer 1955. Mamie Till woont met haar veertienjarige zoon Emmett in Chicago. Een grootstad met structureel racisme, maar al bij al nog een veilige plaats vergeleken met KKK-staten zoals Mississippi waar een gekleurd leven geen stuiver waard is. Mississippi Burning weet je wel. De uitslaande brand raakt ook Mamie wanneer Emmett – die er bij familie op bezoek was – wordt gemarteld en vermoord. Omdat hij schijnbaar ongepaste avances zou hebben gemaakt tegenover een blanke kruidenierster. Na de moord wordt het lichaam van Emmett in een rivier gedumpt. De voor het leven getekende Mamie is niet van plan om de moord op haar zoon dood te zwijgen. Ze kiest ervoor om het verminkte lichaam van Emmett te laten groeten in een open kist zodat iedereen de beestigheden in Mississippi met eigen ogen kan aanschouwen. De nationale afschuw die de moord op Emmett genereert zorgt ervoor dat de Afro-Amerikaanse burgerrechtengroepering NAACP meer politieke armslag krijgt en is ook een belangrijke pion in de totstandkoming van de Civil Rights Act die in 1964 discriminatie en rassensegregatie een schop onder de kont verkocht.
Mamie reisde ook af naar Mississippi om er voor haar zoon te pleiten in de rechtszaak waarop de twee hoofddaders terecht stonden. Een proces waarbij de waarheid geen kans kreeg, daar de twaalf blanke juryleden nooit twee blanke mannen zouden veroordelen voor de moord op een Afro-Amerikaan. Something’s rotten in the State of Denmark, maar in Mississippi stonk het toch ook serieus.
Over een inhoudelijke nacht ijs zijn de makers van 'Till' niet gegaan. Coscenarist Keith Beauchamp is een van de autoriteiten rond de moord op Emmett Till, en slaagde er zelfs in om in 2004 nieuw gerechtelijk onderzoek te laten voeren naar de echte waarheid en toedracht. Dat leverde ook de documentaire 'The Untold Story Of Louis Emmett Till' op. Chukwu maakt van de zaak in de allereerste plaats het verhaal van Mamie. Nagenoeg het volledige verhaal wordt uit haar standpunt verteld. De eigenlijke moord op Emmett wordt niet getoond – de ontvoering wel – en de focus ligt op de doorzettingskracht van Mamie om lijnrecht tegen het verankerd en verkankerd racisme in te gaan. Danielle Deadwyler excelleert in wat een dragende hoofdrol is. Chukwu’s camera zit haar voortdurend op de huid, wat resulteert in sterke scènes zoals een cruciale rechtbankscène waarin haar blanke ondervrager nooit in beeld komt, en Chukwu de scène volledig vasthecht aan Deadwylers expressievolle vertolking. Lang niet het enige opvallende cinematografisch hoogstandje in 'Till' trouwens: de begrafenisscène waarin de camera-uitzoom op het gezicht van Emmett uiteindelijk de volledige kerk laat zien is op zijn zachtst gezegd terugspoelwaardig.
'Till' is inhoudelijk relevant, filmtechnisch sterk en historisch belangrijk. Waardoor je al van heel slechte stoethaspelwil moet zijn om de prent als pamfletcinema te willen verketteren. Uitkijken mag je eveneens doen naar de nagenoeg onherkenbare Whoopi Goldberg in de rol van Mamies moeder. Goldberg is trouwens een van de dragende productionele schouders onder deze prent, samen met 007-dochter Barbara Broccoli en Frederick Zollo, die eerder al 'Mississippi Burning' en het verwante 'Ghosts Of Mississippi' produceerde.
Al dan niet toevallig werd het verhaal van moeder en zoon Till vorig jaar ook verwerkt in de televisieserie 'Women Of The Movement'. Ook politiek bleef de zaak beroeren. President Biden keurde ook al in 2022 de Emmett Till Antilynching Act goed, een wet waarin de strafmaat op haatmisdaden werd verhoogd. Beter laat dan nooit zeker? En dit jaar nog werd het Emmett Till en Mamie Till-Mobley Nationaal Monument ingehuldigd, met gedenktekens in zowel Chicago als Mississippi.
© Cinevision.be/nl
Niets uit deze publicatie mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke (per e-mail of brief) toestemming van de verantwoordelijke uitgever.