Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Een groot acteur kan je hem niet noemen; Jean-Claude Van Damme mag dan wel de meest succesvolle Belg zijn die tot op heden in Tinseltown aan de bak kwam, niemand zal de Brusselse spierbundel ooit van een groot talent verdenken. Dat heeft hij natuurlijk in de eerste plaats aan zichzelf te danken.

Toen hij de plas overstak, was hij slechts goed in één ding, en dat was kickboksen (en alle mogelijke varianten waarbij arm- en beentechnieken het halen op daadwerkelijk acteren). Van Damme’s broodje leek gebakken toen-ie de ene genrefilm na de andere op zijn naam schreef (eind jaren tachtig en begin jaren negentig was hij de juiste man op de juiste plaats). Met elke nieuwe film nam z’n internationale succes toe en z’n geloofwaardigheid af. Toen was het zeker geen onverstandige beslissing om zoveel mogelijk je (enige) talent uit te buiten, maar eens komt de dag dat je opgesoupeerd bent.

Van Damme is een one trick pony, die ondertussen al veel te veel tricks op z’n palmares heeft geschreven. Dat lijkt hij zelf ook te beseffen. Getuige daarvan ‘JCVD’, een schaamteloos egoproject, waarvan de bedoeling ons nog steeds niet glashelder is, maar dat gek genoeg af en toe wel vermaakt. De muscles from Brussels nestelt zich anderhalf uur lang in zelfbeklag en arrogantie, maar maakt daarbij ook plaats voor zelfspot.

Wanneer hij in een emotionele monoloog aan het einde van de film zijn eigen succes in twijfel trekt en zichzelf degradeert tot een verwaarloosbaar individu (“Wat heb ik bereikt? Wat stel ik voor?”) voelt dat dus inderdaad relativerend, maar tegelijk heeft die hele redevoering ook iets dubieus (alsof hij deze film niet gewoon gemaakt heeft om zijn slabakkende carrière te herlanceren!). Als hij vervolgens een verschil tracht aan te duiden tussen geweld in films - iets waar hij al heel z’n carrière vertrouwd mee is - en geweld in de realiteit verandert een wellicht goedbedoeld opgestoken vingertje in een kleffe moraal, die enkel de voorbode blijkt van een te stroeve slotact.

‘JCVD’ mist vaart en het bierviltscenario volstaat niet om het geheel van een geslaagde kapstok te voorzien. Van Damme - die voor de duidelijkheid zichzelf speelt - keert terug naar z’n Schaarbeekse heimat, waar hij plots temidden een bankoverval terechtkomt. Zal hij zijn imago als actieheld staande kunnen houden? Af en toe slaagt ‘JCVD’ erin ons écht te doen geloven dat de Belgische wereldster een sympathieke peer is (de taxichauffeur die hem een arrogante kwast vindt! Steven Seagal die speciaal zijn ponytail afknipte en daarmee Van Damme’s rol afsnoepte!), maar de film overstijgt moeilijk zijn eigen gimmick. Net zoals Van Damme zelf.

Peter Janssens