Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
Amen.
Met ‘Amen.’ is Costa-Gavras intussen aan zijn vijftiende film toe, eentje die - zoals het merendeel van ’s mans films - een zekere taboeproblematiek aankaart, ditmaal de jodenuitroeiing ten tijde van de tweede wereldoorlog. Op gevoelige, subtiele wijze schetst Costa-Gavras in zijn 132’ durende film de toenmalige situatie.
Kurt Gerstein (Ulrich Tukur) is een SS’er. Hij is dokter en chemicus en staat bovendien aan het hoofd van de afdeling hygiëne. Gerstein was daarnaast ook verantwoordelijk voor de aan- en afvoer van het beruchte Zyklon B, een gevaarlijk gas, waarmee uitermate gevoelig diende omgesprongen te worden. Gerstein produceert het gas in de veronderstelling dat het uitsluitend gebruikt wordt om de steeds weer oplaaiende epidemieën te vernietigen. Wanneer de min of meer plichtsbewuste, maar vooral menselijke Gerstein erachter komt dat de nazi’s het gas ook gebruiken om massa’s joden en zigeuners uit te roeien, voelt hij zich genoodzaakt dit schokkende nieuws aan de wereld mee te delen. Gerstein staat echter niet alleen in zijn overtuiging, hij wordt bijgestaan door Riccardo Fontana (Mathieu Kassovitz), een jezuïet, die er samen met zijn vader voor zorgt dat Gerstein ontvangen wordt door de paus.
De prent opent rauw, maar al snel rekent de film af met formaliteiten en autoriteiten en krijgen we vooral een kijk op de psychologische achtergrond van hoofdpersonage Kurt Gerstein en hoe hij omgaat met de door hem ontdekte gruwel. Hoe het nazisme zich heeft geïntegreerd in de families en hoe de kinderen van jongs af aan reeds geïndoctrineerd zijn met een negatief jodenbeeld. De hoofdrol is weggelegd voor de Duitse topacteur Ulrich Tukur. Zijn vertolking van Gerstein is innemend en aandoenlijk. Met de nodige gevoeligheid vertolkt hij op zeer delicate wijze de rol van een man, die worstelt met zichzelf. Zijn personage mag dan in de ogen van zovele mensen ‘aan de verkeerde kant’ staan, ook hij toont greintjes menselijkheid. Als film is ‘Amen.’ ophefmakend omwille van het gevaarlijke, delicate thema. Dat belette de makers echter niet om de film te voorzien van een schokkende poster, waarop een katholiek kruisteken vermengd werd met het swastikateken. ‘Amen.’ is geen superfilm, maar door zijn onderwerp een interessante, geschiedkundige prent!