Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Kinderen hebben een weelderige fantasie. Zo zien ze dingen die ze eigenlijk niet kunnen begrijpen, omdat ze er nu eenmaal nog te jong voor zijn, maar waaraan ze toch een eigen draai geven. Ze creëren een werkelijkheid voor zichzelf.

De 13-jarige Briony Tallis (Saoirse Ronan) is zo’n kind. Ze is een schrijfster in de dop en heeft net haar eerste toneelstukje geschreven als ze getuige is van hoe Robbie (James McAvoy), de zoon van hun huishoudster, avances maakt richting haar oudere zus Cecilia (Keira Knightley). Als de onwetende Briony ook op een geil briefje stuit, is haar mening snel gevormd: Robbie is een seksmaniak. Dit volstaat voor Briony om hem te beschuldigen van een aanranding waarmee hij niets te maken heeft. Een verklaring die niet alleen Cecilia verscheurd achterlaat, maar ook Briony haar hele leven zal achtervolgen.

‘Atonement’, gebaseerd op de gelijknamige roman van Ian McEwen, kenmerkt de tweede samenwerking tussen regisseur Joe Wright en hoofdactrice Keira Knightley nadat ze eerder samen op de set vertoefden van de geslaagde Jane Austen-verfilming ‘Pride And Prejudice’. En ook hier lijken ze initieel hetzelfde pad te bewandelen. De eerste acte speelt zich af in 1935 en laat zich lezen als een unieke kruisbestuiving tussen een diabolisch grappige bourgeoisieschets en een lichtjesperverse love story dat uit een net iets stouter vaatje tapt dan Austen. Waar de onbehaaglijke sfeer je al van bij de klinisch in scène gezette openingstaferelen bij keel en lurven grijpt, is de toon speels en zorgt de originele vertelstructuur - via een ‘Rashomon’-achtige narratieve stijl krijgen we meerdere visies op de feiten - ervoor dat je niets zomaar voor waar mag aannemen.

Tijdens het veel donkerdere tweede deel komen we te weten hoe het de personages vergaan is. We schrijven vijf jaar verder; Cecilia is een hoofdverpleegster, Briony is een zuster en Robbie vecht tegen ziektes in het door oorlog geteisterde Frankrijk. De lijn tussen literatuur en realiteit is vaak zeer dun en in een bloedmooie epiloog demonstreert Wright hoe pennentrekken iemands leven kunnen maken of kraken. Of hoe een jeugdzonde je hele leven kan blijven achtervolgen. Maar naast een subtiel drama over boetedoening is ‘Atonement’ ook een somber en opwindend liefdesverhaal over hoe beantwoorde gevoelens toch onbeantwoord kunnen blijven (om welke reden dan ook); de scènes tussen een sublieme Knightley en een al even ingetogen McAvoy stralen pure erotiek uit zonder dat er één streepje bloot te zien is. Ook de jonge Saoirse Ronan is briljant als het eigenlijke spilpersonage. ‘Atonement’ is zware kost. Een film die dagen later nog steeds door je gedachten waart.

Peter Janssens