Stephen Gaghan, die drie jaar geleden z’n regiedebuut maakte met het abominabele ‘Abandon’, is verre van een topscenarist (daarvoor kent z’n carrière te veel laagtes!), maar toch heeft hij bereikt waar veel meer ervaren rotten in het vak al een eeuwigheid naar trachten: een Oscar winnen. Gaghan won het prestigieuze beeldje vijf jaar geleden voor het uitstekende ‘Traffic’.
Na enige herbronning is Gaghan terug met ‘Syriana’, waarvoor hij zowel regie als scenario voor z’n rekening neemt. En net als bij ‘Traffic’ maken we kennis met een hele reeks personages, die een bepaald wereldprobleem vanuit een ander oogpunt beleven. En net als bij ‘Traffic’ is Gaghan opnieuw genomineerd voor een Oscar. Iets te veel eer, als je het ons vraagt, aangezien ’s mans scenario veeleer gekunsteld dan oprecht aanvoelt. Pas op, ‘Syriana’ stelt belangrijke feiten aan de kaak en op bepaalde momenten weet Gaghan de realiteit op uitstekende wijze te vermengen met fictie, maar het probleem is dat je nooit echt emotioneel betrokken raakt. De prent is veelgelaagd en sterk uitgekiend, maar het is evengoed een erg klinische bedoening, waarin zoveel personages hun opwachting maken en zoveel verschillende gebeurtenissen de revue passeren dat je nooit echt voeling met het thema krijgt. Hiermee gaat ook gepaard dat de karakters nauwelijks uitgewerkt zijn en in feite wandelende kartonnen borden zijn.
Maar toch is ‘Syriana’ verre van een slechte film. Uiteindelijk vliegen de twee uur als een sneltrein voorbij en heeft de film voldoende in huis om te onderhouden. Na ‘Good Night, And Good Luck’, waarvoor hij ook instond voor de regie, acteert George Clooney opnieuw in een politieke film. Z’n vertolking is uitstekend, al hebben we het gevoel dat Oscargenomineerde acteerprestaties doorgaans nog meer in huis hebben. In de ensemblecast is het verder nog uitkijken naar onder andere Matt Damon als financieel adviseur, Alexander Siddig als prins Nasir, Christopher Plummer als een machtige beambte, Jeffrey Wright als ambitieuze advocaat en Chris Cooper als baas van een Texaans oliebedrijf.
‘Syriana’ is een goede film, maar van de scenarist van het briljante ‘Traffic’ hadden we toch iets meer verwacht dan een naar de olie-industrie verplaatste kopie.