Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
Battle For Haditha
Soms overtreft de realiteit de fictie. ‘Battle For Haditha’ is de nieuwste aanwinst in de Irak-canon en andermaal belicht hij een totnogtoe onbelichte op ware feiten geïnspireerde zijde. Aan het roer van dit pakkende relaas staat Brits cineast Nick Broomfield, in een vorige carrière maker van documentaires - dit is nog maar zijn tweede fictieproject.
Niet toevallig dus dat hij deze schokkende gebeurtenis met een documentarische precisie reconstrueert, en wel aan de hand van drie in tijd en ruimte door elkaar lopende verhalen: we volgen de lotgevallen van een Irakese familie in hun door oorlog geteisterde thuishaven, die van enkele bommenleggers die een ideale locatie voor hun explosief materiaal zoeken én die van een groep Amerikaanse mariniersoldaten die vergelding zoeken voor de dood van één van hen die om het leven kwam bij die ontploffing. Het gevolg: een door wraak geleide agressieprojectiel dat uitmondde in de dood van 24 mannen, vrouwen en kinderen in het Iraakse Haditha.
Knap aan ‘Battle For Haditha’ is dat Broomfield ten allen tijde zijn objectiviteit bewaart; hij kiest geen kant, maar toont ons welke kant je ook kiest je met dezelfde problemen en vragen worstelt. Een oorlog maakt alleen maar slachtoffers, en zo zijn ook de winnaars verliezers. Geen bekende koppen om het mooie weer te maken in deze realistische vertelling, en dat maakt het ook veel makkelijker om ons met hun lot verbinden. We zien mensen van vlees en bloed, die zich allen in een situatie bevinden waartoe ze gedwongen worden. Zelfs de vrije bommenleggers volgen idealen die hun eigen denkvermogen lijken te overstijgen.
Dat deze anti-oorlogsmozaïek zo vernuftig in elkaar klikt, mag trouwens een wonder heten, gezien Broomfield en co met bitterweinig voorbereiding van start gingen in de woestijnachtige omgeving van Jordanië. Acteurs werden van de straat geplukt - zowel echte mariniers als Iraakse vluchtelingen passeren de revue - en met een paar vage richtlijnen op zak mochten ze hun dialogen improviseren. Verrassend voor een verhaal met een non-lineaire structuur dat weet te beklijven en met z’n koortsachtig camerawerk de kijker van begin tot eind bij het nekvel houdt. Vergeleken met de Irak-films die tot nu toe ons netvlies passeerden komt deze het dichtst in de buurt van ‘Redacted’, waarin De Palma met een gelijkaardige documentairestijl de terreur van de oorlog aan de kaak stelde. Met dit verschil dat Broomfield wél onder de huid weet te kruipen van de kijker zonder ook maar ergens gratuit geweld in z’n verhaal te injecteren. Straf ook dat precies een Britse regisseur de raakste mokerslagen uitdeelt.