Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
There Will Be Blood
“I’m finished”, dixit de megalomane, misantropische zakenman Daniel Plainview in het bizarre en haast potsierlijke slotakkoord van ‘There Will Be Blood’, de hooggeanticipeerde nieuwste van Paul Thomas Anderson, die voor het eerst Suburbia de rug toekeert en resoluut de kaart trekt van een magnum opus. Zijn magnum opus. De snelle beeldenstroom, die doorgaans zijn werk kenmerkt (‘Boogie Nights’, ‘Magnolia’), ruimt plaats voor een bloedmooie verzameling trage, statische shots, waarbij de prachtig gefotografeerde weidse vlaktes tot in het kleinste detail het canvas bekleden.
Anderson is, nog meer dan in z’n veelgelaagde, briljante ensemble-epen, een verteller geworden. Een rustige narrator, die zijn bijna drie uur durende epische kroniek bijna volledig laat steunen op de schouders van zijn hoofdpersonage, op sublieme wijze vertolkt door Daniel Day-Lewis. Maar vooraleer de gehaaide entrepreneur in het finale beeld uitblaast op zijn bowlingbaan (wat daar gebeurd is, ontdekt u beter zelf), volgen we hem over de loop van dertig jaar in zijn tocht naar macht, hebzucht en de drang om rijker te zijn dan alles en iedereen. “Ik gun anderen hun succes niet”, zo drukt hij zijn haat jegens zijn medemens uit. De eindnegentiende-eeuwse zilvermijner ziet zijn kans op het grote geld alvast groot als hij tijdens één van z’n graaftochten stuit op een mijnschacht met daarin het zwartgeblakerde goud: de kleur van olie, de geur van geld. In een mum van tijd werkt hij zich op tot lokale oliebaron (steeds vergezeld van zijn ‘zoontje’ H.W.), en zeker nadat Paul Sunday (Paul Dano) hem in de richting van zijn thuisstadje stuurt. Daar bevindt zich namelijk een oceaan van olie onder de grond. Grond, die de bewoners maar wat graag zullen verkopen. In het dorpje voelt Plainview zich koning te rijk, al krijgt hij daar af te rekenen met één tegenstander: de plaatselijke prediker Eli (alweer Paul Dano). Het wordt een conflict tussen geld en geloof, of - niet toevallig de twee steunpilaren van de Amerikaanse maatschappij - tussen radicaal kapitalisme en religieus fanatisme.
Veel meer dan een grootscheepse vertelling over een man met een missie is ‘There Will Be Blood’ een intrigerende karakterstudie, die voortdurend flirt op de dunne koord tussen karikaturaal en subtiel. Inderdaad, twee extremen die normaal mijlenver uit elkaar verwijderd liggen, worden hier door PTA op fascinerende wijze door elkaar gemixt. Zowel Plainview als Eli doen vreemde dingen, maar in het eigenzinnige universum dat Anderson hier ophangt, lijkt het te kloppen. Het helpt natuurlijk als je kan terugvallen op een geweldige vertolking van Daniel Day-Lewis, die alweer een nieuwe dimensie schenkt aan het woord method acting. Het enige waaraan we nog een wrang gevoel overhouden, is de ietwat uitzinnige eindscène. Wat Day-Lewis doet, is fenomenaal (’Drainage!’), maar de invulling staat haaks op het ingehouden voorgaande. Briljant of al even megalomaan als zijn hoofdpersonage? De tijd zal het uitwijzen. ‘There Will Be Blood’ is en blijft niettemin verbijsterende cinema.