Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
Zodiac
Jake Gyllenhaal; weinigen zijn zo getalenteerd als deze amper 26-jarige knaap, maar toch slaagt de uit een artistieke broek geschudde - pa Stephen is een vermaard cineast - jonge hotshot er regelmatig in verkeerde keuzes te maken. ‘The Day After Tomorrow’, ‘Brokeback Mountain’ en ‘Jarhead’ bleken niet de verwachte pareltjes, al bleef Gyllenhaal moeiteloos overeind in een overaanbod aan clichématige dialogen, slepende voorspelbaarheid en goedkoop sentiment. Het vergt een groot talent om zoiets te verwezenlijken, dus waren we extra nieuwsgierig hoe de youngster het er vanaf zou brengen in een film die wel tot in de puntjes uitgekiend is. Met ‘Zodiac’, Finchers nieuwste sinds een vijfjarige afwezigheid, krijgen we eindelijk het antwoord.
Jake Gyllenhaal schittert in deze langverwachte en waar gebeurde sfeerthriller, die inzoomt op de geheimzinnige killer, die het San Francisco van de jaren zeventig onveilig maakte en daarbij drie mannen in z’n greep hield: cartoonist Robert Graysmith, journalist Paul Avery en detective David Toschi, respectievelijke rollen voor Jake Gyllenhaal, Robert Downey Jr. en Mark Ruffalo.
‘Zodiac’, bogend op een lengte van bijna drie uur, is een thriller in de puurste betekenis van het woord: de opbouw is langzaam, maar beklijvend en de finale is een rollercoaster aan spanning zonder daarbij de aandacht voor het voortreffelijk gepende verhaal uit het oog te verliezen. Suggestie is alles en gezien Fincher zich grotendeels baseert op de echte getuigenissen, politierapporten en feiten, is het nu eenmaal onmogelijk om alles tot in het diepste detail in beeld te brengen. Dat is echter ook niet nodig, want net zoals de echte inspecteurs en perslui meer en meer over de Zodiac te weten komen, krijgt ook de kijker z'n informatie slechts met mondjesmaat aangeleverd.
Hoewel we getuige zijn van hoe deze lang aanslepende zaak - de film overspant meer dan twintig jaar! - aan het gestel van de personages vreet, staat in ‘Zodiac’ veeleer het verhaal en de enscenering centraal. Over de karakters komen we eigenlijk niet bijster veel te weten, maar alles wat we nodig hebben om het verhaal in z'n juiste context te plaatsen wordt door Fincher subtiel prijsgegeven. Het is voortdurend opletten geblazen en een ogenschijnlijk onbenullig dialoogje bevat vaak interessante informatie voor het verdere verloop.
‘Zodiac’ baadt in een nu al memorabele jaren zeventig sfeer, die weerspiegeld wordt in de setting - het straatbeeld, de auto's -, de kledij (vooral Ruffalo’s personage is zeer old fashioned), de briljante muziek én de interculturele popreferenties, waaronder verbale verwijzingen naar ‘Bullitt’ en ‘Dirty Harry’. De drie hoofdrolspelers zijn uitmuntend, en ook Philip Baker Hall, Anthony Edwards, Brian Cox en Elias Koteas kleuren hun rollen uitstekend in. ‘Zodiac’ is geen eerbetoon aan de gouden seventies cinema, het is een film die probleemloos in het lijstje van epische klassiekers als ‘Serpico’ en ‘All The President’s Men’ thuishoort. Film van het jaar, punt.