Het verschil tussen Denzel Washington de acteur en Denzel Washington de regisseur kan gewoonweg niet groter zijn. Waar hij voor de camera vaak het mooie weer maakt in actiefilms en thrillers (o.a. van zijn goede vriend Tony ‘wat kunnen we nog zoal opblazen?’ Scott), schieten de personages in de films waarvoor hij in het regiestoeltje plaatsneemt vooral verbaal met scherp. Dat was zo in zijn schrijnende debuut ‘Antwone Fisher’, en dat is weer zo in ‘The Great Debaters’, intussen al twee jaar oud, maar nu eindelijk toch te bekijken op dvd, zelfs zonder een doortocht op het grote scherm.
Washington vertelt het door ware feiten geïnspireerde verhaal van professor Melvin B. Tolson (Denzel Washington neemt ook zelf weer de hoofdrol voor zijn rekening), die in het Texas van de jaren ’30 een debatteam met zwarte studenten leidt. Als volleerd inspirator en begeleider scheert de leraar met zijn begenadigde sprekers hoge toppen en enkel maar door gebruik te maken van de kracht van het woord groeien de jongeren die deel uitmaken van het team uit tot een nationaal symbool, in een tijd dat daar nood aan was. De debatoverwinningen worden aaneengeregen tot zich een finale uitdaging aandient: het opnemen tegen de prestigieuze Harvarduniversiteit.
‘The Great Debaters’ mag dan al de lotgevallen van een echt bestaand debatteam verhalen, de inhoud en draagwijdte reiken heel wat verder dan dat. Zo speelt de film zich namelijk af in een tijd waarin de zwarte bevolking onderdrukt werd door de blanke, wat maakt dat je de overwinningen van het team ook moet zien als overwinningen in de strijd om aanvaarding. Tolson werd in de jaren ’30 beschouwd als een radicaal, maar dit verhaal bewijst dat je beter wat radicaler kan zijn wanneer je een doel tracht te bereiken. Washington zet hem overtuigend neer als een mix van Malcolm X (die kent hij al), Martin Luther King (dé zwarte spreker) en professor Keating (Robin Williams in ‘Dead Poets Society’).
Als de spreekwoordelijke krop in de keel evenwel uitblijft, is dat te wijten aan de nogal tranerige wijze waarop Washington zijn verhaal ontvouwt. Deze inspirerende feiten spreken voor zich en dienen niet extra gesuikerd te worden wanneer je ze naar het zilveren scherm vertaalt. Washington maakt de fout iets te nadrukkelijk de melodramatische kaart te trekken, sterk geholpen door de zeer nadrukkelijk op de hartsnaren mikkende klankband van routinier James Newton Howard. Ergens had je ook al voelen aankomen wanneer de producente niemand minder dan Oprah Winfrey bleek te zijn.
Toch weet ‘The Great Debaters’ te onderhouden, en dat dankt hij aan de kracht die uit het verhaal vloeit en aan de knappe vertolkingen van een heuse nevencast, die niet door een imponerende Washington worden weggespeeld. Forest Whitaker is evenzeer goed op dreef, maar het zijn de jongere acteurs die gestalte geven aan het debatteam die de show stelen. Met name Jurnee Smollett is ijzersterk in de rol van de mondige Samantha, de eerste vrouwelijke debattante. Een mooie en betoverende film dus die in de handen van - we noemen maar iemand - Spike Lee wellicht nog een stukje dieper had gesneden. Niettemin het ontdekken waard.
Extra’s (dvd): op de tweede disc treffen we een set verwijderde scènes aan, alsook enkele docu’s over ondermeer de acteurs (we zien zowel Forest Whitaker als de jonge acteurs in hun rollen groeien), de garderobes en tijdsetting, de soundtrack alsook het historische perspectief waarin je het verhaal moet plaatsen. Een mooi uitgeruste extrabonus, die deze dvd alleen maar meer de moeite maakt.