Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Dennis Potter verwisselde bijna 15 jaar geleden het tijdelijke voor het eeuwige (pancreaskanker was de boosdoener), maar de werkstukken die hij naliet, zijn er voor de eeuwigheid, en een leger cineasten en scribenten brengen anno 2009 nog steeds projecten voort die duidelijk beïnvloed zijn door de creatieve pennentrekken van dit Britse schrijversgenie. Tot zijn meest iconische en alom geprezen werk behoren ‘Pennies From Heaven’ (de tv-serie uit de jaren ’70 én de film uit begin jaren ’80) en deze ‘The Singing Detective’, de miniserie uit 1986 dat eindelijk zijn dvd-première beleeft.

Potter was nogal enigmatisch van aard, wat het niet bepaald makkelijk indiceren maakt wat zijn meest persoonlijke project is. Maar als je ’t ons vraagt, komt ‘The Singing Detective’ erg dicht in de buurt. Zo lijdt het hoofdpersonage in deze ruim zes uur durende tv-klassieker aan psoriasis (ook Potter moest in het echte leven met die aandoening leren omgaan) en passeert een waaier aan ’s mans geijkte thema’s de revue. Niet toevallig ook bleek deze reeks het best in de smaak te vallen bij critici en publiek, op z’n beurt resulterend in succesvolle doortochten op diverse tv-kanalen overal te wereld.

Centraal staat de detectiveschrijver Philip E. Marlow (Michael Gambon), die zijn dagen slijt op z’n bed in een Brits hospitaal. Omdat hij vastzit in een leven waaruit gezien zijn aandoening ontsnappen niet tot de mogelijkheden behoort, vlucht hij in zijn fantasie en waant hij zich de hoofdpersoon in één van zijn eigen romans. Maar toch met een twist. Hij ziet namelijk artsen en verpleegsters zingen en dansen terwijl hij zelf zowel gestalte geeft aan een rol van privédetective als van aanvoerder van een bigband. Het blijkt voor de arme schrijver de beste vorm van escapisme mogelijk om uit z’n geestdodend leven in het ziekenhuis uit te breken.

Aan die melange van fantasie en realiteit voegt Potter nog een derde laag toe: hij integreert flashbacks in het verhaal die ons meer moeten vertellen over de jeugd van Marlow en over zijn niet erg geslaagde huwelijk. Dat voortdurende hoppen door tijd en ruimte maakt ‘The Singing Detective’ interessant en dynamisch, maar het zorgt er wel voor dat je het kopje er - zeker in het begin - even moet bijhouden. Het blijft overigens niet bij louter switchen tussen die verschillende verhaalslagen, na verloop van tijd gaan ze ook nog nauwer in elkaar verstrengeld raken en zie je elementen uit de ene terugkomen in de andere. Clever schrijfwerk dus.

Michael Gambon is de troef die deze miniserie na ruim twintig jaar nog steeds de moeite maakt. Je merkt namelijk vlug dat de tand tes tijds niet gunstig geweest is voor Potters meest vermaarde werk, maar het acteerwerk van de hoofdrolspeler (en van een hele zooi bijrolvertolkers) mag er nog steeds wezen. Hij brengt het er alleszins een stuk beter vanaf dan de nochtans doorgaans sublieme Robert Downey Jr., die dezelfde rol speelt in de filmversie uit het begin van dit decennium. Een flop van jewelste die ironisch genoeg illustreerde dat dit complexe verhaal niet op anderhalf uur verteld kan worden. Al is de speelduur van deze serie misschien ook net een uurtje te lang.

Peter Janssens