Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray
Avatar
“I’m the king of the world”, exclameerde James Cameron net zoals Leonardo DiCaprio in de film die de laatste een carrière opleverde en de eerste twaalf jaar lang in een mysterieuze cryosleep deed belanden. De reden van de euforie destijds: JC zag zijn budgetbreker ‘Titanic’ de geschiedenis ingaan met 11 Oscars, het hoogste aantal tot op heden (al deelt hij die plaats uiteraard). Ruim een decennium later bestijgt de koning van de commercie opnieuw zijn troon met een grootscheeps sf-avontuur in drie dimensies. Meteen - of wat dacht u? - de duurste film aller tijden.
En nog voor het prijzenseizoen officieel voor geopend verklaard is, schrijft de filmmaker achter grote genreklassiekers als ‘The Terminator’, ‘Aliens’ en ‘The Abyss’ wederom zijn naam bij in de pelliculeannalen. Speciaal voor dit 3D-epos ontwikkelde Cameron hoogstpersoonlijk, zij het geruggensteund door een team techneuten, nieuwe camera’s die hem toestonden live action-beelden extreem geloofwaardig aan motion capture-scènes te liëren. Dat brengt een artificieel vormgegeven fotorealisme met zich mee om je ogen werkelijk uit je kassen te laten rollen.
Maar ons maak je niet wijs dat aan het scenario ook zo lang gesleuteld is. De premisse - een verlamde marinier (Sam Worthington) maakt deel uit van een wetenschappelijk programma waarbij biologisch ontwikkelde Na’vi-lichamen door het menselijke brein kunnen worden bestuurd - lijkt misschien vernieuwend, de uitwerking is een mix van ‘Dances With Wolves’ en ‘The New World’. Zeker wanneer onze held met dienst voor een hartverscheurende keuze komt te staan: het leger helpen om de Na’vi op thuisplaneet Pandora via diplomatie verhuisd te krijgen (ze leven op kostbare grondstoffen) of zich aan hun zijde scharen als blijkt dat een schietgrage kolonel de Na’vi met raketten en ander oorlogstuig wil uitroeien. Maar hij heeft zijn hart al verpand aan het volk, en in het bijzonder aan de nieuwe kroonprinses.
Een briljant scenarist zal Cameron wellicht nooit worden, maar hij heeft duidelijk wel veel te vertellen. De allegorie op de Irakoorlog ligt er vingerdik op en je zou de Na’vi ook een futuristische variant op de Maya- of indianenpopulatie kunnen noemen. Voorts predikt de vernietigende actiefilmer ook voor een groenere planeet (de speech van Worthington tegen de heilige boom ligt er iets té dik op!). Punten die het beslist verdienen aangekaart te worden, maar die wél het spektakel - waarnaar Cameron toch vooral op zoek is - af en toe voor de voeten dreigen te lopen. Maar echt veel tijd om daarbij stil te staan heb je niet.
De mix van socio-commentaar en actie zijn altijd al de rode draad geweest doorheen Camerons oeuvre (met uitzondering van het kassakrakende bootavontuur), maar net zoals steeds primeert finaal ook bij ‘Avatar’ de actie. En die ziet er om van te smullen uit. De cineast verloochent zijn roots niet en laat militair machismo (‘Aliens’) botsen met overtuiging en geloof (‘The Abyss’). Maar de grootste tour de force blijft wel het creëren van de volledig nieuwe Pandorawereld, tegen welke achtergrond dit sf-schouwspel zich afspeelt. De prachtige kleurrijke flora, de aan o.a. ‘Jurassic Park’ schatplichtige fauna, het plaatje klopt tot in de kleinste details. Bovendien werkt de soundtrack kippenvelverhogend en leveren de acteurs (o.a. Weaver en Lang) zonder uitzondering knap werk, al staan ze ten dienste van de technologie.
Wat ons meteen brengt bij de logische slotvraag: heeft Cameron met ‘Avatar’ de 3D-cinema definitief gelanceerd? Dat kan alleen de toekomst uitwijzen, maar op de vernieuwende kwaliteit valt niet af te dingen. Maar wat vooral knap is, is dat Cameron in de eerste plaats een goeie avonturenfilm trachtte te maken. Zelfs in twee dimensies werkt dit wervelende avontuur uitstekend, al biedt het 3D-aspect hier zeker een toegevoegde waarde. Je vergeet na verloop van tijd zelfs dat je een brilletje op de neus hebt. Conclusie: Cameron is nog steeds koning. En niet enkel van deze wereld, zo blijkt.