Nu al één van de klassieke radiomomenten van het jaar: op de dag dat ‘Los Zand’ zijn première op de Belgische televisie beleefde, raadde acteur Koen De Bouw de luisteraars net niet af om te kijken. Toen hem gevraagd werd waarom de luisteraars beslist moesten afstemmen op de nieuwe topserie, haalde hij namelijk geen reden aaan. “Ik stimuleer de mensen liever om buiten te gaan zitten”, dixit de acteur. De (mini-) storm die hij daarmee in medialandschap ontketende, luwde snel terug. Dat was echter meteen ook het laatste wat over de reeks gezegd werd.
Ook hoofdrolspeler Matthias Schoenaerts wilde over de serie niets kwijt. Hij speelt de rol van Vincent, die aankijkt tegen een succesvolle carrière als creditcontrolmanager, maar eerst nog een reis plant naar Namibië. Op die tocht wordt hij vergezeld van zijn vriendin Sylvia (Lotte Pinoy) en vrienden Maarten (Steve Aernouts) en Willem (Koen De Bouw), die op hun beurt hun vriendinnen - respectievelijk Julie (Nele Van Rompaey) en Charlotte (Tine Embrechts) - meenemen. Wat vooral een reis vol avontuur en ontspanning zou moeten zijn, wordt ook een gevaarlijke en mysterieuze trip als blijkt dat iemand van de groep geen open kaart speelt.
‘Los Zand’ is op zijn best wanneer je als kijker nog niet echt weet wat er precies aan de gang is. Zolang de makers de puzzelstukken op het bord leggen, maar je nog geen idee hebt welk stukje waar past en hoeveel er nog zullen volgen, is het prettig ontcijferen geblazen. Maar eens plusminus halverwege alle stukken op het bord liggen en het enkel nog maar een kwestie van verbinden is, wordt daarmee al de spankracht uit de serie gezogen. Dat is vooral te wijten aan de manier waarop de makers hun vertelsel ontvouwen. Het veelvuldig hoppen doorheen tijd en ruimte werkt prima om je verhaal met kracht uit de startblokken te laten schieten en de intensiteitgraad hoog te houden. Jammer is echter dat daar een groot aantal flashbacks bijhoren, die tijdens de laatste afleveringen niets meer bijdragen en te veel tijd opeisen.
Verder blijkt die warrige vertelstijl aanvankelijk een puik hulpmiddel om het gebrek aan inhoud goed te maskeren, maar dat blijft vanzelfsprekend niet zo. Dertien afleveringen zijn er minstens vijf à zes te veel om het magere verhaal uit de doeken te doen. Anderzijds slagen de makers er dan nog in om een aantal plotdraden niet van een degelijk einde te voorzien en je met een boel vragen achter te laten. Dat de ontknoping, die veel te lang op zich laat wachten, verder een teleurstelling van jewelste blijkt, doet er ook niet veel goed aan.
Blijft over: een zooi topacteurs van Vlaamse bodem die er maar amper in slagen om de reeks naar een hoger niveau te tillen. Matthias Schoenaerts beschikt over voldoende charisma om zijn geheimzinnige personage interessant te houden en ook Koen De Bouw en Lotte Pinoy blijven ten allen tijde goed, wat echter niet wil zeggen dat je ook maar één sikkepit om hun personages geeft. ‘Los Zand’ is een Vlaams fictieproject dat op papier niet kon mislukken, maar bewijst dat de som van de onderdelen lang niet in een succesverhaal hoeft te resulteren. Je vraagt als maker dan wel nadrukkelijk om de metafoor, maar dat is nog geen reden dat ‘Los Zand’ zijn titel daadwerkelijk alle eer moet aandoen. Los zand? Ja dus.