Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

We vallen meteen met de deur in huis: de nieuwe Quentin Tarantino is een pareltje. Lang leek het erop dat ‘Inglourious Basterds’ aansluiting zou vinden bij het illustere lijstje van onverfilmde meesterwerken-to-be (zoals Kubrick’s oorlogsdrama ‘The Aryan Papers’), maar QT heeft daar (gelukkig) zelf een stokje voor gestoken. Vorig jaar nam hij het script dat hij tien jaar eerder in de lade had gestoken opnieuw van onder het stof, poetste het op, herschreef een aantal passages, et voilà, een nieuw meesterwerk was geboren.

Opvallend is dat de originele set-up - een guys on a mission-oorlogsfilm in de stijl van ‘The Dirty Dozen’ - slechts een schakel geworden is in een groter geheel (de basterds lijken wel veredelde figuranten), dat traditiegetrouw opgedeeld is in verschillende hoofdstukjes; vijf om precies te zijn. Tijdens het eerste, ‘Once Upon A Time In Nazi-Occupied France’ getiteld, maken we kennis met kolonel Hans Landa, een polyglotte jodenjager, die er een bijzondere ondervragingstechniek op nahoudt. Een sublieme twintig minuten durende introductie én een eerste hoogtepunt in een film die er voorts vol van zit.

Je moet niet over veel filmische bagage te beschikken om te zien waar Tarantino zijn mosterd haalde. De beginact is een rechtstreekse ode aan het adres van Sergio Leone, en niet toevallig noemt QT ‘Inglourious Basterds’ een in Wereldoorlog II gesitueerde spaghettiwestern. Maar de voormalige videotheekklerk eert ook andere helden. Pabst, Wicki en Riefenstahl worden meermaals aangehaald, één van de hoofdstukken is in pure nouvelle vague-stijl (“Wij, Fransen, respecteren regisseurs”, zegt één van de personages), een karakter meet zich de schuilnaam Emmanuelle Mimieux aan én er is de aan westerns en oude oorlogsfilms schatplichtige soundtrack.

Maar deze film is meer dan enkel een liefdesbrief aan pure cinema. Ondanks het traditionele navelstaren (Tarantino houdt van zichzelf) laat de getalenteerde cineast het niet na een plot op poten te zetten dat vernuftig in elkaar klikt: wanneer een Duitse film in een Parijse bioscoop in première gaat en alle militaire toplui op de gastenlijst staan, ruikt zowel het verzet als een op wraak beluste jodin een kans de heerschappij te doen keren. Het camerawerk is verrassend klassiek, doch majestueus - let maar op het in grand guignol badende slot waarin hij visueel alle registers opentrekt. En ook de vrij lineaire vertelstijl verbaast, maar werkt wonderwel.

Ook de dialogen knetteren weer als voorheen. Of die nu in het Engels, Frans, Duits of Italiaans (een hilarische scène!) zijn, het zit er allemaal bonk op. Wanneer Landa in de openingsscène switcht van Frans naar Engels en weer terug lijkt Tarantino subtiel de draak te steken met dat eeuwige taalconflict (zie ‘Valkyrie’), maar het geweldige is dat het tegelijk ook de plot dient. Dat de dialogen zo catchy klinken, is tevens te danken aan de getalenteerde cast die ze van de tongen mag laten rollen. Brad Pitt is een prima basterd en zijn hillbilly-accent wérkt, maar het is de Oostenrijkse revelatie Christoph Waltz (als SS-talenknobbel Landa) die de show steelt.

Net zoals de andere films van Tarantino speelt ook ‘Inglourious Basterds’ zich af in een onwerkelijke werkelijkheid, bevolkt door artificiële creaties. De setting is reëel, maar de diabolische humor en het feit dat hij de geschiedenis aan zijn laars lapt en zelfs totaal herschrijft, maken dat z’n nieuwste geen echte oorlogsfilm is als wel een vintage Tarantino die zich tegen een oorlogsachtergrond afspeelt. Een chef d’oeuvre niettemin, met tal van pieken (de La Louisiane-scène is als een film op zich!), straffe acteurs (Mélanie Laurent is een puike aanvulling in QT’s chick-collectie) én een briljante mix van feitelijke waarheden (er is een rol weggelegd voor de nitraatfilms van weleer) én anachronismen (de Bowie-song). Een meesterstuk heet zoiets.

Extra’s (Blu-ray): de Blu-ray van Tarantino’s nieuwe meesterwerk is uitgerust met een kanjer aan extra’s die dit schijfje alleen maar meer de moeite maakt. Leuk is dat ‘Nation’s Pride’ - de door collega-filmer Eli Roth ingeblikte ‘film in de film’ - er in integrale versie op te vinden is. Dat er verlengde en alternatieve scènes opduiken. Dat een making of ons een blik achter de coulissen gunt. Dat Tarantino weer heel wat zinnigs te vertellen heeft, ook al wentelt die zich naar goede gewoonte in pure zelfverheerlijking. Maar een genie zie je dat graag door de vingers. Zeker als-ie zonet de beste film van het afgelopen jaar gemaakt heeft.

Peter Janssens