Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Er zijn trage films, tragere films, nog iets tragere films en dan is er ’24 City’, de meest recente prent van de Chinese regisseur Jia Zhang Ke. De fans van Oosterse cinema zijn vast bekend met het werk van deze man die in 2006 de Gouden Leeuw won op het festival van Venetië voor ‘Still Life’. Ook ‘Unknown Pleasures’ uit 2002 doet bij doorwinterde cinefiele sinofielen misschien een belletje rinkelen.

Centraal in ’24 City’ staat de ontmanteling van Fabriek 420, een in de jaren vijftig opgerichte fabriek in de Chengdu-regio in het Zuid-Westen van China, waar gedurende lange tijd militaire apparatuur werd geproduceerd. Al is ‘fabriek’ het complex oneer aandoen: Fabriek 420 was eigenlijk een volledige stad, waar gezinnen woonden, werkten en waar hun kinderen school liepen. Geen wonder dat het verdwijnen ervan veel gemoederen losweekt. 

Want verdwijnen doet de site. ’24 City’ toont hoe Fabriek 420 wordt ontmanteld en plaats ruimt voor een luxueus appartementscomplex. Zhang Ke doet dat met een stijloefening die het midden houdt tussen een echte en een valse documentaire. Door middel van acht interviews laat de cineast drie generaties aan het woord: mensen die er werkten toen de fabriek een van de Chinese industriële paradepaarden was, mensen die er werden ontslagen, familieleden van arbeiders… iedereen heeft wel een verhaal die de fabriek en de tijdsgeest tekent. Opvallend is dat Zhang Ke zowel echte geïnterviewden als professionele acteurs de revue laat passeren. Van die professionele cast is enkel Joan Chen echt bekend in het westen. Zonder die kennis vooraf is het welhaast niet te zien dat Zhang Ke een film en geen documentaire heeft gedraaid. Blijft de vraag natuurlijk waarom de cineast koos voor deze mengelmoes. Al is het zeker interessant om te vergelijken welke aanpak de meeste ontroering en emoties losweekt.

Eigenlijk maakt het weinig verschil of je gaat voor de getuigenissen uit eerste hand of de nagespeelde aanpak. De echte koopwaar van ’24 City’ zijn immers de beelden tussen de verhalen. De shots van de lege fabriekssite, constant aanrijdende vrachtwagens en kranen of de welhaast surreële mensenmassa in de fabriek zijn van een verpletterende cinematografische schoonheid. Voor wie kickt op gestileerde beelden van industrieel verval is dit verplicht kijkvoer. Zhang Ke toont de oude fabriek en de omgeving ervan met dezelfde gratie als die waarmee een natuurfilmer majestueuze landschappen in beeld brengt.

Waardoor het jammer is dat Zhang Ke niet opteerde voor meer beeld en minder gepraat. Voor een westers publiek is het sowieso al niet gemakkelijk om alle finesses tijdens de interviews te vatten en de kritiek op het nieuwe China in de juiste context te plaatsen. Terwijl de beelden wel degelijk voor zich spreken. Je mag dan nog de neiging hebben om tijdens de lange praatscènes naar de fastforwardtoets te grijpen, tijdens de omkaderende scènes is de kans dat de duim boven de pauzetoets zweeft even groot.

Simon Couwens