Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Tussen ‘Bambi’ (1942) en ‘Cinderella’ (1950) maakten de Disneystudio’s officieel zes ‘classics’. Ze zijn in elk filmnaslagwerk als dusdanig opgenomen, maar toch is het aanlokkelijk om de status in twijfel te trekken. Niet alleen zijn ze nauwelijks avondvullend te noemen (de meeste duren hoop en al een uur), het zijn bovendien verzamelingen van korte tekenfilms die veelal in een dunne raamvertelling zijn ingekaderd.

De hoofdreden voor deze karige oogst was uiteraard de Tweede Wereldoorlog. Europa was tijdens de jaren veertig niet meteen in een feestelijke (teken)filmstemming, waardoor een groot afzetgebied voor familie- dan wel animatiefilms tijdelijk gesloten was. Daarnaast gingen heel wat Disneymedewerkers naar het leger of werden ze opgevorderd door de Amerikaanse overheid om propagandafilms te maken. Toch probeerde Disney ook tijdens de oorlogsjaren zijn naam en studio onder de aandacht houden en besloot alzo met beperktere middelen films te maken die evenwel toch nog kwalitatief genoeg waren om in de bios te kunnen draaien.

De eerste van die zogenaamde package films kwam er in 1942. Om de verminderde interesse uit Europa op te vangen, richtte Disney zijn pijlen op Latijns-Amerika. In 1941 reisde Walt en een deel van zijn medewerkers, gesubsidieerd door de Amerikaanse regering dan nog wel, naar Argentinië, Peru, Chili en Brazilië op wat omschreven stond als een goodwillreis om de Zuid-Amerikanen te laten kennismaken met de vriendelijke grote Verenigde Staten. Disney gebruikte het continent als achtergrond voor wat ‘Saludos Amigos’ zou worden, een vibrante ode aan de Latijns-Amerikaanse levensstijl.

Om de kloof tussen beide continenten zo klein mogelijk te houden, kregen de populaire Donald Duck en Goofy een belangrijke rol: hun aantrekkingskracht was immers sterk genoeg om wereldwijd hoge ogen te gooien. ‘Saludos Amigos’ telt vier korte tekenfilms. Het eerste ‘Lake Titicaca’ toont Donald als toerist in Peru die het aan de stok krijgt met een koppige lama. Het tweede filmpje brengt het verhaal van ‘Pedro’, een klein postvliegtuig in Chili dat het nogal moeilijk heeft om zijn eerste grote vlucht tot een goed einde te brengen. Goofy duikt op in ‘El Gaucho Goofy’ waarin hij probeert om een te worden met de levensstijl van de ‘cowboy’bevolking in Argentinië. En Brazilië staat centraal in ‘Aquarela do Brasil’ waarin Donald Duck de samba leert dansen met de hulp van de papegaai José Carioca. Tussen de filmpjes door bevat ‘Saludos Amigos’ live action-beelden die Disney met zijn 16-mm camera maakte tijdens de rondreis.

Carioca is trouwens ook van de partij in de sequel ‘The Three Caballeros’ die in 1944 uitkwam. Dit was een vergelijkbare verzameling van korte tekenfilms met Zuid-Amerikaanse thema’s, al experimenteerde Disney daarin meer met de mengeling tussen animatie en live action. Een techniek die hij later nog zou verfijnen in het onsterfelijke ‘Mary Poppins’. Onsterfelijk is ‘Saludos Amigos’ echter niet. In het licht van de andere classics is dit immers een te mager beestje, al blijft het natuurlijk wel een interessante getuigenis van de manier waarop Amerika (en Disney) destijds inspeelde op de politieke en economische toestand in de wereld.

Simon Couwens