Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

“We moeten nu seks hebben of anders vergaat de wereld.” Het is geen openingslijn die we zelf al hebben uitgeprobeerd, maar de kans dat de deerne die we pogen te versieren ons na zo’n verzoek eerder op een rake rechtse dan een trip naar het dichtstbijzijnde motelletje trakteert, is niet onwaarschijnlijk. Toch slaagt het hoofdpersonage van ‘The Invention Of Lying’ erin om met precies die woorden een knappe blondine het bed in te krijgen. En de pafferige Mark Bellison is niet bepaald een adonis.

Hoe dat kan? Omdat dit regiedebuut van Brits komediant Ricky Gervais en co-scenarist Matthew Robinson zich afspeelt in een parallelle wereld, waarin niemand kan liegen. Het gevolg: alles wat iemand zegt, wordt automatisch als een waarheid aangenomen, zo ook de versierregel hierboven. Gervais kruipt zelf in de huid van de ietwat suffe Mark, een scribent die op het punt staat ontslagen te worden. Wanneer hij op een dag in de bank beweert dat er nog 800 dollar op zijn rekening staat, terwijl de klerk van z’n monitor afleest dat het er in werkelijkheid nog maar 300 zijn, wordt Mark op zijn woord geloofd en krijgt hij 800 dollar uitbetaald. Wat hem aanzet tot heel wat meer leugens. Eén heeft echter grote gevolgen: wanneer hij zijn moeder op d’r sterfbed vertelt dat ze in een betere wereld terecht zal komen, en het medisch personeel zijn verhaal oppikt, staat plotseling het hele dorp in rep en roer. Iedereen is gebiologeerd door the man in the sky.

‘The Invention Of Lying’ schiet uit de starters als een pretentieloze, doch clevere omgekeerde variant op de Jim Carrey-hitkomedie ‘Liar Liar’, met dat verschil dat er uit Gervais’ pen iets subtielere en soms wrangere humor vloeit. Marks date met de vrouw die hij hoopt te veroveren is een eerste schot in de roos (ook al is ze voorspelbaar en doet de scène een beetje sketchachtig aan) en leuke bijrolletjes van Edward Norton (als een agressieve flik), Philip Seymour Hoffman en Gervais’ collega-comic Stephen Merchant (een waar ‘Extras’-moment!) brengen de film aardig op smaak. Maar waar gaat hij heen?

Gervais en Robinson beseffen gelukkig net op tijd dat hun premisse niet volstaat om een film van anderhalf uur aan op te hangen en voegen nog een gewaagde religieuze component toe. Op het moment dat Mark zich een weg naar roem en rijkdom besluit te liegen en de mensen z’n leugens als een echt evangelie beginnen te beschouwen, verandert ook de toon van de film. Dat ‘The Invention Of Lying’ de creatie van de figuur God opdient als ware het een leugen heeft hem over de plas alvast geen deugd gedaan, maar toch maken de twee creatieve geesten achter deze jammerlijk geflopte komedie (er kon niet eens een bioscooprelease af) precies daarmee het onderscheid.

Maar laat ons ook niet van een groot meesterwerk gewag maken. Daarvoor zijn de personages bijvoorbeeld te karig uitgewerkt: dat de altijd de waarheid sprekende mensen in de ‘The Stepford Wives’-achtige wereld van Gervais en Robinson zich als emotieloze robotten gedragen, zal beslist intentioneel zijn, maar het zorgt niet meteen voor de emotionele klik die deze (tragi)komedie naar een nóg hoger niveau had kunnen tillen. Ook het typische romcom-einde voelt iets te geforceerd: Mark voelt zich misschien plots eenoog in het land der blinden, maar uiteindelijk kan hij alleen maar gelukkig zijn met Anna aan zijn zijde - origineel is anders. Al klinken we nu negatiever dan we willen zijn: ‘The Invention Of Lying’ blijft een fantasierijke comedy van een Britse nar, die zoveel talent heeft dat hij ons met een verfilming van het telefoonboek zelfs anderhalf uur aan het lachen zou kunnen brengen. En dat is geen leugen.

Peter Janssens