Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

David O’Russell (‘Flirting With Disaster’, ‘I Heart Huckabees’) verklaarde ooit dat het voor een filmmaker gevaarlijk is om naar ‘The Graduate’ te kijken. De reden? Zijn aantrekkingskracht is zó heftig dat je er alles aan zal willen doen om hem te imiteren. Dat heb je nu eenmaal met grondleggers. Mike Nichols was amper 35 jaar toen hij met deze tijdloze klassieker z’n overweldigende debuut ‘Who’s Afraid Of Virginia Woolf?’ opvolgde en tekende voor een herkenbaar ‘waar moet ik met m’n leven heen?’-drama, dat 43 jaar na datum nog altijd regisseurs beïnvloedt.

‘Rushmore’, ‘Garden State’, ‘(500) Days Of Summer’, om er slechts enkele te noemen. Ze hebben allemaal hoofdpersonages die voor dezelfde emotionele rollercoaster komen te staan als Benjamin Braddock, Dustin Hoffmans doorbraakrol in deze legendarische sixtiesmeditatie over leven, dood en oudere vrouwen. ‘He’s a little worried about his future’, stond te lezen op de oorspronkelijke poster van ‘The Graduate’, en dat blijkt al meteen uit de eerste vijf minuten. Als niet onknappe twintiger zou je denken dat het leven ‘m toelacht, en dat hij een job en lief maar voor het uitkiezen heeft, maar toch weet hij niet waar te beginnen. Wanneer Ben op een avond een kennis van zijn ouders (de door Anne Bancroft sensueel neergezette Mrs. Robinson) thuis brengt, trekt ze spontaan haar kleren voor hem uit. Een eerst aarzelende Ben stort zich in een affaire met die vrouw die zijn moeder zou kunnen zijn. Maar wanneer Benjamin later haar dochter Elaine (Katherine Ross) ontmoet en z’n ouders hem aan haar willen koppelen, bemoeilijkt dat de zaak aanzienlijk.

‘The Graduate’ is een film die zijn klassiekerstatus allerminst gestolen heeft. Inherent aan een classic is dat hij de eeuwen zonder ouderdomskwaaltjes doorstaat en dat doet deze tragikomische coming-of-age-kroniek avant-la-lettre met opgeheven hoofd: anno 2010 moet er nog steeds geen plastics aan te pas komen. Dat komt omdat de problemen/vraagstukken waar Ben mee worstelt in al die tijd nog geen spat zijn veranderd. Je hebt een diploma in handen, je hebt het meisje van je dromen, maar hoe moet het dan verder? Een tussen geluk en onzekerheid schommelend sentiment dat knap wordt weergegeven in het net dat iets te lang aangehouden eindshot (dat zelfs bij toeval ontstond, zo zegt de geschiedenis).

Wat ons (on)rechtstreeks brengt bij de echte ster van deze prent: Mike Nichols. ‘The Graduate’ won slechts één Oscar, maar het is de juiste man die bekroond is. Ook visueel blijkt dit namelijk een film die een waaier aan (huidige generatie-)filmmakers heeft aangestoken. Niet verwonderlijk, want de iconische shots zijn niet op één hand te tellen. De one take-opname van het feest waarin Nichols Benjamin close-up in beeld neemt (alsof hij opgesloten zit in zijn eigen wereld, waar geen ruimte is voor al die gasten), de scène waarin Benjamin oog in oog staat met een naakte Mrs. Robinson (die we door de snelle montage wel, maar tegelijk niet zien), de onderwatersequentie waarin hij over zijn toekomst contempleert, het bus-moment waarmee de film afsluit, stuk voor stuk horen ze thuis in het cinefiele patrimonium.

Zorgen er tevens voor dat deze verleidingsfantasie zijn status in de pelliculegeschiedenis meer dan verdiend heeft: de voortreffelijke vertolkingen van Dustin Hoffman en Anne Bancroft (tijdens de scènes die ze delen geeft het scherm vonken af), de prachtige muzikale composities van Simon & Garfunkel (niet uitsluitend de song ‘Mrs. Robinson’ is historie, maar ook ‘The Sound Of Silence’ fleurt geregeld een scène op) en de vele bekende oneliners met als absolute koploper “Mrs. Robinson, you’re trying to seduce me.” Kortom, eentje die meer dan op z’n plaats is in de alsmaar aan prestige winnende Studio Canal Collection. Verplicht filmfanvoer.

Extra’s (Blu-ray): de uitgaven in deze collectie komen doorgaans met een waslijst extra’s, en dat is ook nu niet anders. Wie graag klassiekers analyseert, krijgt alvast waar voor zijn centen, want de samenstellers van deze disc trekken een blik academici open, die hun licht laten schijnen over diverse facetten van de film (de muziek, de commentaartrack van professor Thomas Koebner). Voorts zijn er featurettes over auteur Charles Webb (die de roman begin jaren zestig uitbracht) en over hoe het de carrières van sommige cast- en crewlui verging doorheen de jaren.

Peter Janssens