Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

In de horrorfranchisezoo blijft het ‘Phantasm’-vierluik een raar beest. Waar reeksen als ‘Friday The 13th’, ‘Halloween’, ‘Hellraiser’, ‘A Nightmare On Elm Street’ en recentelijk ‘Saw’ er geen graten inzien om de commerciële toer op te gaan met veelal een andere regisseur/scenarist aan het roer, is ‘Phantasm’ van begin tot eind het geesteskind van bedenker Don Coscarelli gebleven. Dat is geen unicum (zie de inmiddels zes ‘Dead’-films van George A. Romero), maar Coscarelli’s reeks moest het stellen zonder de culturele, maatschappijkritische en nichedoorbrekende impact.

Enerzijds is dat geen slechte zaak: we hebben het wel voor regisseurs die trouw blijven aan hun universum, en wars van alle studiobemoeienissen persoonlijke genreprenten blijven maken. Coscarelli is echter geen Romero: elke stap vooruit die de ‘Phantasm’-reeks zet, wordt schijnbaar gevolgd door een stap achteruit. Getuige daarvan de (voorlopige) zwanenzang uit 1998. ‘Phantasm IV: Oblivion’ is het meest persoonlijke deel sinds de eerste ‘Phantasm’ uit 1979, maar tegelijkertijd ook het meest ondoorgrondelijke en warrige. En het meest overbodige.

Even zag het er naar uit dat de vierde ‘Phantasm’-film echter het meest ambitieuze zou worden. Coscarelli werd immers benaderd door Roger Avary (coscenarist van ‘Pulp Fiction’ en regisseur van ‘Killing Zoe’ en ‘The Rules Of Attraction’) met een scenario getiteld ‘Phantasm 1999 A.D.’. Alles zou zich afspelen in een postapocalyptische toekomst en Bruce Campbell toonde zich zelfs bereid om als acteur mee te stappen in het project. Minder bereid waren de geldschieters, en Coscarelli en Avary moesten het project opzij schuiven wegens een gebrek aan investeerders. Waardoor Coscarelli dan zelf maar het scenario voor een vierde ‘Phantasm’-film schreef die voor een appel en een ei op 23 dagen werd gedraaid.

Om enigszins tegemoet te komen aan de grieven van de hardcorefans die vonden dat Coscarelli de reeks teveel de commerciële richting had uitgestuurd, leverde hij ditmaal een film af die heel dicht aanleunde bij de dromerige nachtmerriesfeer van de originele prent. Heel dicht zelfs, want Coscarelli incorporeerde ruim een kwartier aan scènes die in 1979 werden geknipt. Waarmee de cirkel helemaal rond was. Het scenario hield als vanouds weinig steek: Mike en Reggie gaan eens te meer op roadtrip om al dan niet voor eens en altijd af te rekenen met The Tall Man en zijn horde van moorddadige dwergen en moordzuchtige spheres.

Dat die spheres ditmaal op onverwachte plaatsen opduiken (kijk uit voor een wel heel verraderlijke boezem) toont aan dat Coscarelli nog niet aan het eind van zijn Latijn was op het vlak van ludieke vondsten. Maar verhaal- en filmtechnisch was het sop van de kool: ‘Phantasm IV: Oblivion’ raakt grotendeels kant noch wal, en je moet echt wel al een ‘Phantasm’-fan in hart en nieren zijn om dit afsluitend deel zonder horten, stoten of kortademigheid door te komen. Of er nog een vijfde ‘Phantasm’-film komt? Volgens Madame Soleil niet: Coscarelli zou immers van plan zijn een sequel te maken op zijn ander cultsucces ‘Bubba Ho-Tep’. Zeg echter nooit nooit: zolang de Tall Man kan klauwen, tanden heeft en met spheres kan gooien zou het ons niet verwonderen dat Coscarelli hem alsnog ooit eens van onder de mottenballen haalt. Voorlopig zijn we er echter niet rouwig om dat de helse lijkenpikker intussen al twaalf jaar al dan niet in vrede rust.

Simon Couwens