Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Door de ‘klinkt het niet, dan botst het’-stijl van guerrilladocumenarist Michael Moore is ‘Sicko’ zonder twijfel de meest vermaarde en/of controversiële aanklacht tegen het Amerikaanse medische systeem, maar de regisseur van o.a. ook ‘Bowling For Columbine’ en ‘Capitalism: A Love Story’ was lang niet de eerste die de op geld beluste ziekteverzekeringsindustrie een paar vegen uit de pan gaf. Zo uitte in 1997 ook cineast Sidney Lumet gelijkaardige (zij het veel subtielere) kritiek in ‘Critical Care’.

Daarin volgen we de gerechtelijke strijd die twee halfzussen leveren, met als inzet: de zorg van hun comateuze vader. Middenin die sibling rivalry komt Dr. Werner Ernst (James Spader) terecht, een integere medicus die bovendien van z’n oversten te horen krijgt dat hij enkel voor patiënten mag zorgen die volledig verzekerd zijn. Geld blijkt ook de inzet te zijn in de zusterstrijd: een nalatenschap van 10 miljoen kan in de ene of de andere portemonnee terechtgekomen, afhankelijk van wanneer vader de pijp definitief aan Maarten geeft. En hoe. Lumet richt zijn pijlen hier dus niet louter op het verzekeringssysteem, maar werpt ook een aantal vragen omtrent euthanasie op.

Ruim voldoende stof voor een messcherpe satire of een kritisch drama, maar ‘Critical Care’ draait uit op geen van de twee. Het script hobbelt alle richtingen uit: tijdens het eerste halfuur heb je de indruk naar een deurenkomedie te kijken, vervolgens waan je je in een satire en naar het einde toe blijkt de film zich ook nog eens een ernstiger, en dus dramatischer, karakter aan te meten. Dat het één en ander daardoor tonaal aan het botsen gaat, behoeft geen twijfel. Extra jammer is bovendien dat de humor je nergens aan het lachen brengt en het drama je door een nijpend gebrek aan diepgang koud laat. Nodeloos om zeggen dat hierdoor het (nochtans boeiende) punt dat Lumet en co willen maken volledig de mist ingaat.

‘Critical Care’ stamt uit de jaren ’90, niet direct Sidney Lumets piekdecennium. Op zijn conto prijken dan wel grote klassiekers als ‘12 Angry Men’, ‘Serpico’, ‘Network’ en ‘The Verdict’, niets dat hij na 1990 maakte, komt zelfs nog maar aan de hielen van zijn vroeger werk (tenzij misschien z’n meest recente worp ‘Before The Devil Knows You’re Dead’ uit 2007). Toch leken de kaarten voor deze ziekenhuiskroniek in eerste instantie goed te liggen. Als ongekroonde koning van de rechtbankfilm is Lumet altijd al een meester geweest in het beklijvend verpakken van juridisch getouwtrek. ‘Critical Care’ verplaatst de actieradius van het hof naar het hospitaal, maar in sé verschilt deze prent thematisch niet zo gek veel van zijn scherpste courtroom-projecten - met James Spader in de rol van gewone man die de zaak plichtsbewust tracht uit te klaren.

Helaas is Lumets kenmerkende punch in heinde noch verre te bespeuren, wat ons doet vermoeden dat de man gewoon niet zo goed met komedie overweg kan. Dat zou ook de bizarre toonwissels van de film kunnen verklaren. Liefhebbers van puik acteerwerk vinden in ‘Critical Care’ wel nog een puike talentshowcase. De onderschatte James Spader (zie ‘Boston Legal’ voor zijn beste werk) doet een verdienstelijke poging om het script recht te houden en wordt daarbij geruggensteund door uitstekend spel van Kyra Sedgewick, Anne Bancroft, Helen Mirren én Albert Brooks, maar veel baat het niet. Ironisch dus dat net deze film, die een debat over euthanasie zachtjes wil aanzwengelen, ei zo na de stekker uit Lumets - na flops als ‘A Stranger Among Us’ en ‘Guilty As Sin’ - comateuze carrière trok.

Peter Janssens