Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Indien de militaire strategen tijdens de Tweede Wereldoorlog even snel op hun doel waren afgegaan als regisseurs Espen Sandberg en Joachim Ronning, dan zou de gewapende strijd nooit zo lang hebben geduurd. Dat menen we (kort door de bocht glijdend) alvast te kunnen concluderen uit de lichtsnelheid waarmee dit duo het verhaal van Max Manus, Noorwegens bekendste verzetsstrijder, uit de doeken doet. Zeker bij de aftrap: de film is nog maar amper tien minuten ver of Max Manus is al volop aan het saboteren, en dat terwijl het eigenlijke begin van het verhaal (zijn strijd aan het Finse front tegen de Russen) op amper een kleine minuut is afgehandeld.

‘Max Manus’ is geen echte actie-oorlogsfilm, al doet de hoes van de dvd (inclusief Engelse titel ‘A Man Of War’) dat wel uitschijnen. Het is eerder een bij pakweg ‘Zwartboek’ aanleunende prent waarin we zien hoe verzetsstrijders met lef en durf ‘den Duits’ het vuur aan de schenen legden met sabotageacties. Max en de zijnen saboteerden niet zomaar uit de losse pols: na een eerdere arrestatie door de Gestapo, volgde hij een geheime militaire opleiding in Schotland, waarna hij met zijn ‘Oslo Groep’ diverse aanslagen pleegde tegen de Duitse bezetter, onder meer op bevoorradingsschepen. Dat dit niet zonder risico is, laat zich raden, en lang niet iedereen komt ongeschonden of levend uit de strijd.

Er werd niet op een Noorse kroon meer of minder gekeken bij het verfilmen van het verhaal van Max Manus en zijn collega-verzetsstrijders/-saboteurs. Het budget werd begroot op 55 miljoen Noorse kronen, de crew klokte af op 2000 man en er traden zo’n 1800 figuranten op. Dat ‘Max Manus’ was voorbestemd om uit te groeien tot een vlaggenschip van de Noorse cinema was al snel duidelijk: grote delen van Oslo werden in de tweede wereldoorlog-teletijdmachine ondergedompeld, en op het parlement mocht zelfs een nazivlag wapperen. Inspanningen die werden beloond: het Noorse publiek liep storm voor de prent en op de uitreiking van de Noorse Amanda-filmprijzen ging de film met 7 beeldjes aan de haal. Ook de première ging in Noorwegen niet onopgemerkt voorbij en werd bijgewoond door zowel koning Harald V als door de negentigjarige Gunnar Sønsteby, die destijds met Max deel uitmaakte van het verzet.

De makers beweren dat de film historisch vrij accuraat is, daar ze het scenario baseerden op Max Manus’ eigen boeken en andere historische documenten. Toch zijn links en rechts stemmen te horen die ‘Max Manus’ nogal wat dichterlijke vrijheden verwijten en onder meer staven dat de Noorse verzetsstrijders eerder inefficiënt te werk gingen en zeker niet altijd de helden zijn zoals ze worden geportretteerd. Een stelling die dan weer door andere historici wordt tegengesproken. Meteen een bewijs dat ‘Max Manus’ gevoelige materie behandeld, al zijn dergelijke welles-nietesspelletjes nu eenmaal inherent aan historische films, zeker als de tweede wereldoorlog ter sprake komt.

Wat ook de waarheid is, als film schiet ‘Max Manus’ hier en daar wat te kort. Het scenario is (ook al is het grotendeels echt gebeurd) inwisselbaar met heel wat andere WO II-prenten en gaat soms nogal wat snel van de ene naar de andere scène. Een halfuurtje meer ademruimte zou deze film zeker geen slecht hebben gedaan. De makers hadden klaarblijkelijk meer oog voor de spectaculaire inkleding dan voor de eigenlijke portrettering van de (vele) personages. Slecht wordt de film daar niet door, maar het zorgt er wel voor dat ‘Max Manus’ nooit echt grootse cinema wordt. Al zal het gros van de Noren daar ongetwijfeld anders over denken.

Simon Couwens