Zoeken

The Cardinal

  • Cinevision.be/nl quoteert The Cardinal met een 3/5
  • Regisseur: Otto Preminger
  • Cast: Tom Tyron, Romy Schneider, John Huston
  • Genre: Drama
  • Duur: 168 minuten
  • Releasedatum DVD: 11-01-2011
  • Distributeur DVD: Video Film Express
Bekijk de cover van de film "The Cardinal"

Hollywood was tijdens de zogenaamde gouden jaren ontzettend sterk in films over that old time religion. De studio’s schrikten er niet voor terug om devote onderwerpen in te blikken als regelrechte reclamespots voor de christelijke of katholieke wereldvisie, en vaak waren die overweldigend genoeg om zelfs niet-gelovigen in de ban te houden. Otto Premingers uit 1963 stammende ‘The Cardinal’ is ook zo’n prent, en toch weer niet. Preminger heeft immers oog voor de minder fraaie kanten van het katholiek instituut en loodst op die manier flink wat kritiek (soms onderhuids, soms frontaal) in de film.

‘The Cardinal’ is gebaseerd op de gelijknamige roman van Henry Morton Robinson uit 1950, en die was gedeeltelijk geïnspireerd op het levensverhaal van Francis Spellman, die in 1939 aartsbisschop van New York op zijn visitekaartje kon laten drukken. Zijn filmisch alter ego is Stephen Fermoyle, een Iers-Amerikaanse katholieke priester die opgroeit in Boston. De film begint aan de vooravond van de eerste wereldoorlog en eindigt na de Tweede Wereldoorlog, wanneer Fermoyle tot kardinaal wordt gewijd.

Fermoyle wordt weergegeven als de perfecte katholiek. Hij gelooft in zijn roeping (zelfs al is hij aanvankelijk priester geworden omdat zijn ouders dat wilden) en schrikt er niet voor terug op te komen voor de zwakkeren. Uiteraard twijfelt hij af en toe aan zijn roeping, zeker als hij een beslissing moet nemen die naar de dood van zijn zus leidt. Ook een korte romance met een Oostenrijkse schone (vertolkt door Romy Schneider) zorgt ervoor dat hij even aan het verkeerde kruis denkt. Daarnaast moet Fermoyle regelmatig opboksen tegen zijn hiërarchische oversten die niet altijd het gemeenschappelijke goed voor ogen hebben. Zo weigert het Vaticaan tussenbeide te komen wanneer in Georgia een kerk van een zwarte priester wordt platgebrand door de Klu Klux Klan. Daarnaast slaat de opkomst van het nazisme en de welhaast Hitleromarmende houding van de kerk een zware wig in zijn geloofsbelijdenis.

Preminger lijkt in ‘The Cardinal’ niet zozeer op zoek naar een sluitend verhaal (er is geen enkele dramatische verhaalscharnier die de climax haalt), maar eerder naar een manier om zoveel mogelijk hete katholieke hangijzers voor het voetlicht te plaatsen. Seks voor het huwelijk, abortus, het celibaat, racisme, fascisme, het komt allemaal aan bod. Het gebrek aan samenhang zorgt ervoor dat ‘The Cardinal’ nogal wat hoogtes en laagtes kent. Met als grootste dieptepunt misschien wel het abrupt en prekerig einde. Dat de film toch een fascinerend kijkstuk blijft, is te danken aan Preminger die nog maar eens bewijst te weten hoe hij grootschalige cinema moet inblikken. En zo op de proppen komt met een prent waarin zowel plaats is voor een cabaretnummer, een aanval van de KKK en een razzia van nazi’s op Oostenrijkse katholieken. En dat grotendeels gefilmd op authentieke locaties in onder meer Rome en Wenen.

‘The Cardinal’ kreeg destijds zes Oscarnominaties en won de Golden Globe voor beste film, maar is toch niet uitgegroeid tot een klassieker. Ook in de carrière van Preminger is ‘The Cardinal’ niet meer dan een voetnoot. Velen wijten het floppen aan hoofdrolspeler Tom Tyron die nogal vlakjes overkomt in een rol die er bijna om smeekt om door pakweg Montgomery Clift of Gregory Peck te worden vertolkt. Tyron had het sowieso niet makkelijk en lag constant overhoop met de tirannieke Preminger. Zo ontsloeg Preminger de acteur toen zijn ouders de set bezochten, om hem later (nadat Tyron in Premingers ogen genoeg geleden had) terug aan te nemen. Tyron noemt die ervaring een van de redenen die hem in 1969 deed besluiten te stoppen met acteren (al werkte hij in 1965 nogmaals met Preminger samen in het oorlogsdrama ‘In Harm’s Way’). Tyron bouwde daarna een carrière uit als romanschrijver, en zijn werken ‘The Other’ en ‘Fedora’ werden zelfs verfilmd. Nog meer opmerkelijke trivia: het Vaticaan deed een aardige duit in het budgetzakje tijdens de opnames van ‘The Cardinal’ en de verbindingspersoon tussen het Vaticaan en Preminger was niemand minder dan Joseph Ratzinger ofte huidige paus Benedictus XVI. Of hoe ‘The Cardinal’ een film is waarvan de verhalen achter de schermen niet moeten onderdoen voor de vaak somptueuze overdaad op het scherm.

Simon Couwens

© Cinevision.be/nl

   Bioscoop

   DVD/Blu-Ray