Zoeken

Caligula

  • Cinevision.be/nl quoteert Caligula met een 2/5
  • Regisseur: Tinto Brass
  • Cast: Malcolm McDowell, Helen Mirren, John Gielgud
  • Genre: Drama
  • Duur: 156 minuten
  • Releasedatum DVD: 11-01-2011
  • Distributeur DVD: Video Film Express
Bekijk de cover van de film "Caligula"

De ene bevolkingsgroep is de andere niet. Laat de naam ‘Caligula’ vallen op een congres van geschiedenisprofessoren en je krijgt ongetwijfeld de volledige levensloop te horen van Gaius Caesar Germanicus die tussen de jaren 37 en 41 keizer van het Romeinse rijk was. Waarschijnlijk met een gratis dissertatie over het verschil tussen de plebejers en de patriciërs erbij. Gooi ‘Caligula’ in een roedel cinefielen en je krijgt een ander verhaal: dat van de beruchte film over keizer Caligula’s perversiteiten die porno-icoon Bob Guccione eind jaren zeventig produceerde. Berucht, omdat ‘Caligula’ de eerste film was met een hoog pornogehalte waarin gerespecteerde acteurs (Malcolm McDowell, Helen Mirren, John Gielgud, Peter O’Toole) aantraden. Zelf beweerden Gielgud en Peter O’Toole dat ze nooit weet hadden van de seksscènes en dachten gecast te zijn voor een gewoon historisch drama.

Aanvankelijk wees niets erop dat ‘Caligula’ zou uitgroeien tot een schandaal. De auteur Gore Vidal schreef een scenario over het leven van de flamboyante keizer dat eigenlijk zou dienen als basis voor een Italiaanse tv-reeks. Dat plan ging echter kopje onder, waarop ‘Penthouse’-stichter Bob Guccione zich als geldschieter opwierp. Zij het op twee voorwaarden: ‘Caligula’ moest een speelfilm worden die qua look de sandalenfilms uit de jaren vijftig moest evenaren, en er moest genoeg seks aanwezig zijn: kwestie van zijn corebusiness niet uit het oog te verliezen.

Guccione keek niet op een lire meer of minder. Production designer/kostuumontwerper Danilo Donati (die veelvuldig met Fellini samenwerkte en in 1980 de kostuums en sets ontwierp voor De Laurentiis’ spielerei ‘Flash Gordon’) werd ingehuurd om het geheel in te kleden, en Guccione slaagde er in om bekende namen te strikken voor de cast. Niet iedereen bleef aan boord: voor Maria Schneider (‘Last Tango In Paris’) bleek de hele onderneming een brug te ver, en ze koos halverwege eieren voor haar geld. Guccione wou John Huston als regisseur, maar uiteindelijk ging de eer om achter de camera plaats te nemen naar de Italiaan Tinto Brass, die met ‘Salon Kitty’ al had bewezen niet vies te zijn van een controverse.

Het duurde niet lang vooraleer de productie werd geplaagd door meer dan een haar in de boter. Bijna niemand kon overweg met Gucciones ego en zowel Brass als Vidal verlieten met slaande deuren de set. Dat tweetal schoot trouwens ook met scherp op elkaar: Vidal had kritiek op de regie van Bass, die op zijn beurt Vidals scenario een schotelvod noemde. Uiteindelijk nam Guccione de volledige controle over het project. Hij zag zich genoodzaakt om een coherente film te puren uit de vele meters pellicule die waren geschoten. Daarnaast liet Guccione nog karrenvrachten extra hardcorescènes opnemen ter vervanging van de erotische scènes die door Brass waren gedraaid. Nog voor de film in première ging hadden zowel Brass als Vidal rechtszaken lopen tegen Guccione. Vidal wou niets meer met de film te maken hebben en liet zelfs zijn vooraf onderhandelde 10 % van de opbrengsten vallen in ruil voor het verwijderen van zijn naam op de aftiteling.

‘Caligula’ ging in première in 1979, twee jaar later dan oorspronkelijk gepland. Uiteraard was er een publiek voor de twee uur en een half durende marathonfilm (seks verkoopt naar het schijnt), al waren er uiteindelijk ‘maar’ zes minuten echte hardcore te zien. Maar een echt grote release kreeg de prent niet. Waarop Guccione in 1981 een fel ingekorte versie van ongeveer 105 minuten uitbracht, in de hoop een groter en meer mainstreampubliek te bereiken. In die versie waren alle hardcore- of gewelddadige scènes verwijderd of fel ingekort.

Deze dvd bevat bevat Gucciones versie zoals die in 1979 in première ging, en is dus eigenlijk de meest volledige (later doken nog heel wat diverse alternatieve video- en dvd-releases op). En laat ons een kat een kat noemen: een goede film is ‘Caligula’ in geen geval. De montage raakt vaak kant noch wal, een narratieve drive is er nauwelijks en de hardcorescènes zijn al lang niet meer zo berucht als weleer. Langs de andere kant is dit poedelproject van Guccione uiteraard een film die iedere zichzelf respecterende cinefiel minstens één keer tijdens zijn aardse bestaan moet bekijken. Is het niet voor de guilty pleasure-factor, dan toch minstens uit filmhistorisch oogpunt.

Simon Couwens

© Cinevision.be/nl

   Bioscoop

   DVD/Blu-Ray