Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Twintig jaar reeds verdiende Jacques Audiard de kost als scenarist vooraleer hij met ‘Regarde Les Hommes Tomber’ in 1994 eindelijk ook zijn eerste stappen achter de camera zette. Een logische bevordering voor elke scribent die respect en aanzien geniet, maar Audiard heeft er putain lang over gedaan. Naar eigen zeggen leek filmen hem dan ook zo’n heel gedoe, de eenzaamheid van de scenarist sprak hem veel meer aan dat het drukke sociaal-in-de-weer-zijn van de filmmaker. Doordat zijn eersteling echter prima ontvangen werd, liet hij zich tot nog een film overtuigen, en zo kreeg-ie finaal de smaak te pakken. Gelukkig maar, want anders had de Franse cinema geen pareltjes als ‘De Battre Mon Coeur S’Est Arrêté’ en ‘Un Prophète’ aan zijn cinematografische erfgoed kunnen toevoegen.

Het niveau van die unaniem gelauwerde prijsbeesten (‘De Battre Mon Coeur etc.’ won acht Césars, ‘Un Prophète’ zelfs negen) bereikt Audiard vanzelfsprekend nog (lang) niet met zijn regiedebuut, maar zijn stokpaardjes sijpelen wel al door in deze gelaagde noodlotstragedie, vermomd als een subtiel opgebouwde en bij momenten retespannende thriller. Wie deze film in 1994 zag, wist het ongetwijfeld: die Audiard wordt een hele grote meneer.

In ‘Regarde Les Hommes Tomber’ ontvouwt de Franse cineast-scenarist twee verhaallijnen, die onvermijdelijk in elkaar zullen verstrengelen. Ten eerste is er het relaas van Simon (Jean Yanne), een 50-jarige handelsvertegenwoordiger die een nogal saai en alledaags leventje leidt. Een leven dat in het teken staat van zijn beste vriend Mickey (Yvon Back), een politieagent die bij een moordpoging in coma belandt. Simon maakt het tot zijn persoonlijke missie om de daders op te sporen, al moet hij daarvoor zijn job en familie de rug toekeren. Parallel daarmee volgen we het verhaal van de gokverslaafde Marx (Jean-Louis Trintignant), die de mentaal achtergestelde aspirant crimineel Johnny (Mathieu Kassovitz) onder zijn vleugels neemt. Johnny is een ietwat slaafse jongen die Marx overal als een hondje achternaholt. Zelfs al leidt dat te volgen pad ’m recht de afgrond in.

Hoe de twee plotdraden een knoop zullen vormen, laat zich nogal makkelijk voorspellen, en dat lijkt Audiard zelf ook te beseffen. De aan het film noir genre schatplichtige intrige doet dan ook vooral dienst als kapstok om een aantal getormenteerde personages aan op te hangen. De meeste spanning puurt Audiard uit de onderlinge verhoudingen tussen die karakters, die zonder uitzondering sterk uitgewerkt zijn. Vooral de wisselwerking tussen Marx en Johnny bezorgt de film een pak dynamiek. Het contrast tussen de twee staat garant voor een reeks verfrissende scènes, die de sombere teneur te gepasten tijde doorprikken. Oude rot Trintignant en nieuwkomer Kassovitz (een jaar later zou hij ‘La Haine’ draaien) staan ook sterk te acteren.

Je voelt niettemin dat Audiard nog op zoek is naar een eigen stempel. Inhoudelijk schurkt hij voor dit debuut aan bij de tweederangspolitiethrillers die zijn vader Michel Audiard jarenlang uit de pen stuwde en vormelijk speelt hij leentjebuur bij de typerende Franse praatcinema van de jaren ’70 en ’80. Wie evenwel waakzaam is, spot tussen de bedrijven door verschillende signalen die het soort stamp-in-de-maag-cinema inluiden waarvoor de ondertussen 58-jarige filmer anno 2011 bekend staat. Door zijn personages boven de plot te plaatsen, zorgt Audiard er namelijk voor dat wat er met hen gebeurt veel meer in je kleren gaat kruipen. Het zou een constante worden in zijn werk.

Peter Janssens