Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Waarschuwing: zorg dat je voor aanvang van ‘Enter The Void’ de veiligheidsgordel goed hebt vastgesnoerd. De ronduit overweldigende generiek waarmee Gaspar Noë zijn film uit de startblokken laat knallen is immers zo geniaal-bombastisch dat de kans dat je uit je zitje dondert meer dan reëel is. Als je weet dat die generiek exemplarisch is voor de twee uur en een half die nog volgen, dan is het meteen duidelijk dat ‘Enter The Void’ dusver Noë’s magnum opus is.

Eentje dat hij eigenlijk al in het jaar 2000 wou maken. Maar het leek toen een quasi onmogelijke taak om de centen bij elkaar te sprokkelen die nodig waren voor zijn droomproject. Pas na het succes van de schandaalprent ‘Irréversibile’ kreeg hij van een Franse, Duitse en Italiaanse producent zo’n 13 miljoen bij elkaar. Het resultaat ging in 2009 in première in Cannes, maar uiteindelijk knipte hij nog een kwartier vooraleer de film een jaar later aan zijn internationale carrière kon beginnen.

‘Enter The Void’ nuchter omschrijven is een quasi onmogelijke taak. Dit eigengereide project laat zich nog het best bekijken als een arty farty psychedelisch melodrama. Met in de hoofdrol Oscar (debutant Nathaniel Brown), een jonge Amerikaan die in Tokio woont en er drugs verhandelt. Zijn zus Linda (Paz De La Huerta) verdient er de kost in een stripclub. Bij een bezoek aan een klant in de discotheek ‘The Void’ wordt Oscar neergeschoten door een politiepatrouille. Oscars geest legt er het bijltje echter niet bij neer: hij blijft ronddwalen boven de metropool en ziet zijn leven in flashback voorbijglijden. Daarnaast ziet hij ook wat er met zijn zus gebeurt na zijn dood, en hoe ze toevlucht zoekt in de armen van Alex (Cyril Roy), Oscars beste vriend die – al dan niet toevallig – gelooft in reïncarnatie. De vraag die zich opdringt is of Oscar echt wel dood is, of dat het allemaal slechts een droom is. Een vraag die geen bevredigend antwoord krijgt. Verre van zelfs, daar Noë tijdens de finale uitpakt met het diepste ejaculatieshot ooit en daarbij in het midden laat of de geest van Oscar daarbij getuige is van een geboorte of zijn eigen wedergeboorte.

U kan nog volgen? Proficiat. Weet dan meteen ook dat ‘Enter The Void’ volledig is opgenomen vanuit het gezichtspunt van Oscar. Een beetje zoals Robert Montgomery in 1947 deed met de Raymond Chandler-verfilming ‘Lady In The Lake’. Oscar komt enkel maar even in beeld als hij zichzelf in een spiegel ziet of wanneer hij hallucineert tijdens een intense trip. Noë laat zich tijdens die hallucinerende shots trouwens goed gaan: kleuren en vormen spatten over het scherm als betrof het een nieuw universum dat wordt gevormd na een oerknal. Scènes die op zijn zachtst gezegd fascinerend zijn om naar te kijken, en volgens Noë grotendeels gebaseerd zijn op zijn eigen ervaringen met drugs. De cineast kijkt trouwens niet op een visuele opstoot meer of minder: de postproductie duurde meer dan een jaar, en nagenoeg elke scène is met CGI verrijkt.

En dat is er aan te zien: wie op zoek is naar een orgie van licht en zoevende beelden, zit hier goed. Noë gebruikt in deze film meer kraan- en steadicamshots dan Brian De Palma in zijn gehele carrière: alsof je twee uur en een half zit te kijken naar de hotelscène uit ‘Snake Eyes’. Cool is het wel, maar na een tijd ook serieus vermoeiend. Zeker omdat het scenario afwisselend simplistisch en hoogdravend is: luister maar naar de schijnbaar eeuwigdurende theorie die Alex over ‘The Tibetan Book Of The Dead’ laat horen, en daarna bijna woord voor woord in de film wordt uitgewerkt. ‘Enter The Void’ is dus grotendeels een kwestie van te nemen of te laten. Ofwel ga je mee op de trip, ofwel trek je er ergens halverwege (of misschien zelfs al na de begingeneriek) de stop uit. Zo gaat dat nu eenmaal met pretentieuze cultfilms.

Simon Couwens