Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Dat de Franse cinema heel wat uitstekende gangster- en misdaadprenten heeft voortgebracht, is algemene cinefiele kennis. Dat er heel wat het levenslicht zagen in de jaren zestig en zeventig ook. De bekendste (of meest herinnerde) daarvan staan op het conto van Jean-Pierre Melville die zijn films steevast van een fikse dosis noirelementen voorzag, en die met ‘Le Samourai’ in 1967 volgens velen de ultieme Franse misdaadfilm draaide.

In 1969 kwam ook ‘Le Clan Des Siciliens’ in de zalen. Geproduceerd en geregisseerd door Henri Verneuil, die met deze film het verwijt kreeg dat hij wel heel hard zijn best deed om Melville te imiteren. Een verwijt dat geen steek houdt natuurlijk, al was het maar omdat Verneuil zich minder concentreert op de typische intimistische karaktertrekken van de noir, en meer de kaart trekt van de rechttoe-rechtaan overvalthriller. Het publiek lustte er alvast pap van: in Frankrijk alleen al trokken ruim vijf miljoen mensen naar de film. Al is dat nog niet zoveel als bij Verneuils grootste succes tien jaar eerder, toen de oorlogskomedie ‘La Vache Et Le Prisonnier’ met Fernandel negen miljoen kijklustigen trok. De reden waarom ‘Le Clan Des Siciliens’ zo immens populair was, is niet ver te zoeken. Het samenbrengen van acteerlegendes Alain Delon, Jean Gabin en Lino Ventura bleek immers een combinatie waar maar weinigen konden aan weerstaan. Delon was de rijzende ster van het moment, Ventura stond in die tijd op de top van zijn kunnen en Gabin was al meer dan dertig jaar actief en nog steeds een echte kassamagneet. Of hoe jong en oud werden gepaaid met deze misdaadprent die zich zowel in Parijs, Rome als New York afspeelt.

Delon is netjes getypcast als misdadiger/ladykiller Roger Sartet. Geen doetje die Roger, die achter de tralies zit wegens een reeks overvallen, waarbij ook twee politieagenten om het leven kwamen. Vanuit de gevangenis slaagt hij erin contact te leggen met de Siciliaanse gangsterfamilie Malanese, die hem wil inlijven als extra kracht bij een juwelenroof. Tijdens het transport van de rechtbank slagen de Malaneses erin hem te laten ontsnappen, dit tot grote woede van inspecteur Le Goff (Ventura) die niet kan verkroppen dat de politiemoordenaar terug op vrije voeten is. Le Goff, die geen weet heeft van Sartets alliantie met de Malaneses, probeert er alles aan te doen zijn spoor terug te vinden. Vittoria Malanese (Gabin) weet dat Sartets korte lont voor problemen kan zorgen, maar beseft tegelijkertijd dat zijn aanwezigheid vereist is om de overval te laten slagen. Wanneer blijkt dat het zo goed als onmogelijk is om de juwelen te stelen uit het museum waar ze zijn uitgestald, ontvouwt Malanese het plan om de juwelen te roven tijdens het vliegtuigtransport van Rome naar New York. En dit zonder dat de passagiers en de autoriteiten het in de gaten hebben.

‘Le Clan Des Siciliens’ haalt een deel van de verhaalmosterd bij de Amerikaanse gangsterbaas Henry Hill die in 1967 een ingenieuze overval pleegde op een cargo van Air France op het John F. Kennedy vliegveld. Hills leven zou later trouwens uitvoeriger worden verfilmd door Martin Scorsese in zijn klassieker ‘Goodfellas’. Het scenario werd meegeschreven door José Giovanni, een ex-misdadiger die eens op het goede pad een carrière uitbouwde als regisseur, romanschrijver en scenarist en in die optiek meewerkte aan heel wat klassieke Franse misdaadprenten. Wat er ‘Le Clan Des Siciliens’ nog boeiender en authentieker opmaakt. Zeker omdat deze film op twee paarden wedt: langs de ene kant staat de klopjacht van Le Goff op Sartet centraal, langs de andere de interne spanningen tussen de Malanesefamilie en de door hen ingehuurde buitenstaander.

Het resultaat is een onverwoestbare klassieker. Verneuil regisseert stijlvol en vermengt Europees mimimalisme met grootschalige Hollywoodgrandeur, de topcast stelt niet teleur en het scenario blijkt ruim veertig jaar na dato nog steeds spannend en ingenieus, de lange sequens op het vliegtuig als nagelbijtende topper op kop. Voeg hier nog een uitstekende score bij van Ennio Morricone, die zowaar echo’s uit zijn soundtracks van de Leone-spaghettiwesterns binnensmokkelt en het is duidelijk dat deze Siciliaanse clan finisht als een te (her)ontdekken aanrader.

Simon Couwens