Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Films die gebaseerd zijn op rockopera’s halen zelden de geschiedenisboeken. Of toch zelden in positieve zin. Van ‘The Wall’ (naar het gelijknamige Pink Floyd-album) geniet je nog altijd het meest met de ogen dicht en een koptelefoon om de oren, ‘Jesus Christ Superstar’ vertelt een verhaal waarbij rockmuziek past als een tang op een varken en zelfs ‘Tommy’ rechtvaardigt uitsluitend nog een kijkbeurt vanwege zijn hoge cultwaarde dan zijn eigenlijke kwaliteit. Gelukkig zijn er ook steeds die uitzonderingen die regels onderschrijven – ‘Quadrophenia’ bijvoorbeeld, net als ‘Tommy’ gebaseerd op een aria van The Who.

We schrijven 1964. Twee rivaliserende jeugdbewegingen (maar denk niet meteen aan de Scouts of Chiro) stevenen af op een explosieve confrontatie in het aan zee liggende Brighton, een clash die alle krantenkoppen zal halen (en die for the record gebaseerd is op een werkelijk plaatsgegrepen gevecht). In the left hand corner: Jimmy (Phil Daniels) en zijn piekfijn uitgedoste, op Vespa’s en Lambretta’s rondcrossende en aan peppillen verslaafde maatjes, die samen de Mods vormen. In the right hand corner: de in zwart leer geklede en zich op motorfietsen voortbewegende Rockers, in alles de tegenpolen van de Mods.

Meer dan een treffend tijdsbeeld over de strijd tussen twee sixties-‘levenswijzen’ in het Groot-Brittannië van voor Margaret Thatcher is ‘Quadrophenia’ vooral een coming-of-age-verhaal over een met tienerangst gekwelde opgroeiende puber, die in de eerste plaats gedreven wordt door de drang om ergens bij te horen. Daar een zekere rebellie hem eveneens niet vreemd is, vindt hij in de Mod-beweging al gauw een uitlaatklep. Maar hij heeft al even vlug door dat deze nieuwe stijl niet zijn verdere leven houdbaar blijft. Erg diepzinnig zijn die emotionele strubbelingen van de protagonist niet, maar het biedt wel voeding tot een aantal iconische scènes, waaronder het toentertijd (de film stamt uit 1979) fel besproken eindshot.

In de loop der jaren is deze met fantastische rocksongs van The Who opgedirkte muziekprent echter uitgegroeid tot een cultklassieker, die niet misstaat in het rijtje van onder meer ‘Trainspotting’ en ‘Whitnail & I’ – ofte: met zowel rebellie als vertwijfeling gekruide opgroeiportretten in het Verenigd Koninkrijk. Zo kan je ook onmogelijk ontkennen dat destijds debuterend filmmaker Franc Roddam een onmiskenbare invloed gehad heeft op een nieuwere generatie Britse regisseurs zoals onder andere Danny Boyle, Bruce Robinson en Nick Love. Dat ‘Quadrophenia’ in de loop van de geschiedenis veel heeft betekent, is dan ook een understatement.

Al zal hoofdrolspeler Phil Daniels daar mogelijk anders over denken. Hij geeft dan wel vol overgave (en overtuigend) gestalte aan het punky hoofdpersonage, veel carrièrepotten heeft hij met deze nochtans zeer sterke performance niet gebakken. Samen met een boel andere castleden was hij niet lang na deze ‘Quadrophenia’ te zien in het met een fiksere scheut anarchie doordrenkte ‘Scum’, maar daarna bleef het angstvallig stil rond Daniels. En rond het gros van de andere acteurs ook overigens. De enige twee die vandaag de dag wél nog steeds in the picture vertoeven, zijn acteur Ray Winstone en part time actor-full time singer Sting, die met zijn rol in deze prent The Police een stevige populariteitsduw in de rug gaf. Of hoe ‘Quadrophenia’ misschien nóg meer betekende in de muziek- dan in de filmindustrie. Hoe dan ook een classic.

Peter Janssens