Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Teletijdmachinegewijs openen we deze recensie met een kleine sprong achteruit. Naar 2008 om precies te zijn, het jaar waarin Martin McDonagh ‘In Bruges’ in de zalen kwam. Waarom die misdaadkomedie relevant is in de bespreking van ‘The Guard’? Makkelijk: regisseur John Michael McDonagh is de broer van Martin, ‘The Guard’ bedient zich van uit hetzelfde vaatje getapte droge humor en in beide prenten is Brendon Gleeson van de partij in een iconische rol. Wie ‘In Bruges’ te pruimen vond, valt ongetwijfeld als een blok voor het gelijkaardige, maar toch een eigen stem vindende ‘The Guard’.

Gerry Boyle (Gleeson in een rol waarvoor hij in de wieg lijkt gelegd) is een eigengereide politieagent in Connemara, een boerenbuitenplaats in het district Galway, in het westen van Ierland. In politiek correcte enkels bijten is zijn hobby, hij slaat met graagte alcohol of drugs achterover, verduistert al eens een wapen en neemt af en toe een snipperdag die hij doorbrengt in het gezelschap van gewillige escortdames. Ironisch genoeg is hij een van de weinige agenten uit het korps die zich niet inlaat met corruptie en door misdadigers aangeboden smeergeld steevast naar de vuilnisbak verwijst.

Om een bende drugsmokkelaars te kunnen onderscheppen, wordt Boyle gekoppeld aan Wendell Everett (Don Cheadle), een zwarte FBI-inspecteur die naar Ierland is afgezakt om de booswichten te arresteren en een halt toe te roepen aan de internationale drugtransacties. Echt vlotten doet het niet tussen de twee. Niet zo geheel verwonderlijk daar Boyle tijdens Everetts eerste briefing, na het zien van de foto’s van de blanke verdachten, luidop opmerkt dat hij dacht dat het enkel negers waren die drugs dealden. Everett en Boyle zijn op zijn zachtst gezegd water en vuur, maar de Amerikaan heeft al snel in de gaten dat Boyle zijn enige hoop is als hij zijn missie tot een goed eind wil brengen. Al was het maar omdat buiten Boyle niemand geneigd lijkt om hem een handje toe te steken.

Neen, ‘The Guard’ is geen Ierse variant op ’48 Hrs.’ of ‘Lethal Weapon’, al kan je dat op basis van de synopsis wel denken. John Michael McDonaghs eersteling is een welhaast unieke en geschifte karakterstudie waarin de misdaadplot bijna toevallig in de mix lijkt gegooid. Ook de bewust dik in de verf gezette lawaaierige shoot out in de climax is ondergeschikt aan het karakteriële doen en laten van de personages. En wat voor personages! Bijna iedereen krijgt van de pot gerukte mono- en dialogen in de mond gelegd. Zo is het naast Gleeson en Cheadle uitkijken naar Mark Strong, Liam Cunningham en David Wilmot als de drie centrale boosdoeners die tussen het moorden door graag een filosofisch boompje opzetten. En dat levert verbaal vuurwerk op dat liefhebbers van droge humor op hun wenken bedient: of het nu gaat over een giraf als waakhond, seks met lama’s of verborgen filmische boodschappen tussen de bloedspatten op de muur van een kamer waar een moord is gepleegd.

Mooi is ook het oog voor detail dat John Michael McDonagh aan de dag legt, zowel in het scenario als in de regie. Zo lijkt de relatie tussen Boyle en zijn stervende moeder er enkel te zijn om wat extra drama in het geheel te kunnen pompen, maar uiteindelijk blijken deze scènes onontbeerlijk in de mix, omdat ze meer (subtiel en stilzwijgend) inzicht verschaffen in de psyche van de hoofdfiguur. Voeg hier nog een met westernklanken doorspekte soundtrack van de Amerikaanse band Calexico en een verrassend gekozen slotakkoord van John Denver bij, en je krijgt een opzettelijk tegendraadse film die niet voor een gat te vangen is. Meteen de reden dat ‘The Guard’ genoeg verrassingen biedt om anderhalf uur lang te verrassen en te entertainen. Een geslaagd debuut van een cineast waar we hopelijk het laatste nog niet van hebben gezien.

Simon Couwens