Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

EON Productions, het bedrijf achter de James Bond-franchise, hoef je het klappen van de marketingzweep niet meer te leren. Telkens er een nieuwe Bond wordt (her)uitgebracht, plaatsen ze de grote middelen in slagorde om Jan en alleman te laten geloven dat niemand de escapades van 007 links kan laten liggen. Dat die hype een fiks aantal resolute stinkerds in de markt prees, is geen publiek geheim, maar dat weerhoudt het grote publiek er niet van om telkens opnieuw uit te kijken naar de nieuwe avonturen van Bond.

Voor ‘Skyfall’, de 23e titel uit de officiële reeks, stond de anticipatieboog alweer strak gespannen. Paradepaard in de marketingcampagne was ditmaal regisseur Sam Mendes, die met titels als ‘American Beauty’, ‘Road To Perdition’ en ‘Revolutionary Road’ bewees een visueel sterk cineast te zijn met een oog en oor voor menselijke verhalen. En niet zozeer een actieregisseur die zijn naam graag verbindt aan kunst- en vliegwerk. Of hoe EON probeerde om Bond ook kwalitatief hip te maken bij een publiek dat vroeger veelal in een wijde boog om de 007-franchise heenliep.

Het goede nieuws is dat de marketingcampagne ditmaal geen kluit in het riet is: ‘Skyfall’ is immers een zeer klassevolle Bond-film geworden. Voor sommige de beste sinds Connery’s onverwoestbare duo ‘From Russia With Love’ en ‘Goldfinger’ of zelfs de beste tout court. Anderen vinden hem dan weer minder sterk dan Daniel Craigs 007-debuut in ‘Casino Royale’. Waar wel consensus over bestaat, is dat ‘Skyfall’ één van de betere James Bond-avonturen is. En die positieve vibe staat ongetwijfeld eens te meer garant voor een wereldwijde miljardenopbrengst.

‘Skyfall’ spettert al vanaf de eerste minuut van het scherm. Waar de traditionele pre-begingeneriekscène soms nogal eens ridicuul van aard durfde zijn (zeker in het Roger Moore-tijdperk) levert Mendes hier meteen één van de beste actie-setpieces uit de volledige serie af. Ook het scenario is (zonder echt wereldschokkend te zijn) beter dan dat van heel wat andere Bonds. Al was het maar omdat scenaristen Neal Purvis, Robert Wade en John Logan voor een meer intimistische insteek opteren. De snoodaard van dienst wil ditmaal niet zozeer de wereld beheersen of vernietigen, maar bedenkt een snood plan om zich te wreken op M (Judi Dench), met wie hij nog een serieuze appel te schillen heeft. Aan 007 de eer om dat plan te verijdelen, M te redden en zich tegelijkertijd te rehabiliteren na zijn onvrijwillig verdwijnen uit MI6. Mendes en de scenaristen amuseren zich kostelijk met vele verwijzingen naar klassieke Bond-fragmenten en spinnen een geslaagd duel tussen M en Bond wiens haat-liefdeverhouding hier zelfs de vormen van een moeder-zoonrelatie krijgt. Al kan die glazuurlaag niet verdoezelen dat ‘Skyfall’ gewoon een rechttoe-rechtaan actieprent is die de stijlkenmerken van de franchise vrij nauwgezet volgt. Toch minstens in het begin: gaandeweg speelt alles meer leentjebuur bij eigentijdse harde actieprenten, wat meteen verklaart waarom de climax qua stijl een beetje vloekt met het escapisme dat er aan voorafgaat.

Craig is in elk geval meer dan ooit dé Bond voor de huidige generatie. Of hij even sterk is als Connery is voer voor Bond-puristen, maar als we de verschillen in tijd en plaats in aanmerking nemen, dan zijn wij alvast geneigd om ‘ja’ op die vraag te beantwoorden. Craig is in elk geval de meest cynische Bond ooit, en experimenteert naar hartenlust met de blauwdruk die destijds door Connery werd neergezet. ‘Skyfall’ doet vele dingen juist: naast Craig zijn ook Judi Dench en Ralph Fiennes in bloedvorm, Ben Whishaw is goed gekozen als jonge Q en Javier Bardem is een van de beste Bondslechteriken van het post-Connery-tijdperk. Zijn entree is alvast onvergetelijk genoeg om de pluimen die hij naar de climax toe verliest toch te laten glanzen. Hier en daar kon alles wat compacter en minder zwaarwichtig, maar Mendes slaagt erin om een cinematografisch mooie stempel te drukken op een franchise die in het verleden iets te vaak de camp te hoog in het vaandel voerde. De lat voor de vierentwintigste 007 (voorzien voor 2014) ligt meteen zeer hoog.

Simon Couwens