Als je ons de afgelopen maanden zou gevraagd hebben of we uitkeken naar ‘The Departed’ zouden we zonder blikken of blozen nee geantwoord hebben. Scorsese’s nieuwste is immers een remake van de ongemeen strakke en nagelbijtend spannende policier ‘Infernal Affairs’ en we konden ons moeilijk voorstellen dat de regisseur van pareltjes als ‘Goodfellas’ en ‘The Aviator’ een geslaagde update uit z’n artistieke mouw zou kunnen schudden. Maar kijk, af en toe wordt een mens al eens verrast. En in sommige gevallen zelfs meer dan aangenaam.
‘The Departed’ is niet zomaar een Amerikaanse versie van een leuke thrillerpitch, het is een epische misdaadfilm met gekleurde personages, alternatieve plotwendingen én indrukwekkend camerawerk. We weten overigens nog altijd niet waar we het meest van genoten hebben. Was het nu de voortreffelijke soundtrack, waarop Scorsese z’n liefde voor The Rolling Stones eens te meer in de verf zet (‘Gimme Shelter’ passeert zelfs twee keer de revue!), de sublieme reeks vertolkingen met een heerlijk schmierende Jack Nicholson op kop of gewoon de hypergestileerde jaren zeventig uitstraling? Eigenlijk interesseert het ons geenszins welk van deze elementen ons definitief over de streep getrokken heeft, feit is dat ‘The Departed’ op de valreep bestempeld mag worden als één van de beste films van het jaar.
Natuurlijk spookt het woord ‘remake’ al een tijdje door ons hoofd, maar de manier waarop Scorsese en scenarist William Monahan enkele sleutelscènes herwerken, verdient onze eindeloze sympathie. Ja, af en toe herken je wel eens een scène of plottwist, maar vaak springt Scorsese hier zodanig mee om dat je toch het gevoel hebt naar iets geheel nieuws te kijken. En zo hoort het ook. De geest van de originele film is hier nergens te bespeuren, dit is een volledig nieuwe film met een eigen niet te versmaden sfeer. Wie sterk bijdragen tot deze unieke sfeer, zijn de eindeloze reeks steracteurs, die hun medewerking aan dit project verleenden. Leonardo DiCaprio, Scorsese’s nieuwe fetisjacteur, stelt als vanouds niet teleur en levert opnieuw één van z’n beste vertolkingen af. Z’n eerste Oscar zal hij met deze vertolking niet veroveren, ook al verdient hij alle lof voor z’n veelgelaagde prestatie. Ook Matt Damon, nochtans niet onze favoriet, is heerlijk op dreef, al blijft hij wel de minste van het collectief. Bijrolacteurs Alec Baldwin, Mark Whalberg, Martin Sheen én vooral Jack Nicholson maken stuk voor stuk nog meer indruk. Vooral Nicholson mag als sadistische gangsterbaas het onderste uit de kan halen en voor eens en altijd bewijzen dat hij één van de beste acteurs uit de filmgeschiedenis is. Zet dat gouden beeldje alvast koud.
We hadden nooit verwacht dit te zeggen, maar ‘The Departed’ overtreft ruimschoots z’n oerdegelijke en razend originele voorganger. Scorsese’s prent is een completer en grootser epos, dat geregeld echo’s oproept aan de betere misdaadfilms en policiers. Een unieke brug tussen commerciële én intelligente cinema.
DVD-Recensie
Een film als ‘The Departed’ smeekt om een mooie dvd-uitgave en die heeft hij ook gekregen. Op de niet te versmaden dubbeldisc vinden we dan ook enkele razend interessante extra’s terug. Zo zijn er een negental verwijderde scènes, die één voor één ingeleid worden door regisseur Martin Scorsese, en daarnaast treffen we ook nog twee boeiende documentaires aan: eentje over de invloed van misdaad en geweld van Little Italy op het werk van Scorsese én eentje die inzoomt op de echte gangster achter het door Jack Nicholson op sublieme wijze vertolkte personage. Een aanrader.