Cinevision
Film besprekingen: bioscoop, dvd en Blu-ray

Een beetje cultuurminnend cinefiel is ongetwijfeld tevreden met de vaststelling dat er nog leven zit in de oude klassiekers. Zo kregen we op korte tijd nieuwe adaptaties te zien van literaire hoogvliegers als Charles Dickens’ ‘Great Expectations’ (1861), Charlotte Bröntes ‘Jane Eyre’ (1847) en Emily Bröntes ‘Wuthering Heights’ (1847). Ook Leo Tolstojs ‘Anna Karenina’ (verschenen in 1877) werd goed genoeg bevonden voor een nieuwe verfilming. Eentje die het niet haalt bij wat dusver nog steeds geboekstaafd staat als de beste aller tijden (de versie met Greta Garbo uit 1935 om precies te zijn), maar die toch genoeg lekkers te bieden heeft om zevendekunstliefhebbers van alle tijden en gezindten twee uur lang bij de les te houden.

Regisseur van wat in totaal de veertiende verfilming is van Tolstojs roman (televisieadaptaties niet meegerekend) is de Brit Joe Wright. Die bewees al eerder zijn voorliefde voor grootschalige klassieke romantiek met ‘Pride And Prejudice’ en ‘Atonement’. Na zijn uitstapjes naar moderne tijden met het onzichtbaar gebleven ‘The Soloist’ en het jammerlijk onderschatte ‘Hanna’ kiest hij opnieuw voor de verfilming van een alom geliefd boek. Als scenarist werd de Britse toneelauteur Tom Stoppard aangetrokken.

‘Anna Karenina’ blijft grotendeels trouw aan de geest van Tolstojs boek, maar Wright en Stoppard geven er tegelijkertijd een (post)moderne draai aan. Ze laten het verhaal immers op een theaterpodium ontvouwen. Decors en plaatsen maken integraal deel uit van de bühne: een gimmick die in het begin nogal overdadig overkomt, maar die na verloop van tijd went en bij vlagen zelfs heel origineel oogt. Helemaal consequent is het trucje niet (er zijn heel wat scènewissels die zich niet in het theater afspelen), maar daar gaan we niet kniesorig over doen. Wright staat nu eenmaal bekend om exorbitante camerabewegingen en regiekeuzes en zijn stijl kent zowel voor- als tegenstanders. De aard van het beestje dus, en de theatervloersetting zorgt er snel voor dat deze versie van ‘Anna Karenina’ een eigen stem en toon vindt.

Anna Arkadyevna Karenina (Keira Knightley in haar derde samenwerking met Wright) is de echtgenote van politicus Alexei Alexandrovich Karenin (Jude Law). Ze wonen in Sint-Petersburg, maar raken verstrikt in de Moskouse mallemolen wanneer Anna er haar broer gaat opzoeken. Die is immers niet vies van een slippertje en wanneer haar schoonzus Dolly (Kelly MacDonald) zijn avonturen op de scheve schaats heeft ontdekt, wil Anna er de gemoederen ietwat sussen. Op de trein maakt ze kennis met gravin Vronskaya (Olivia Williams), de moeder van graaf Vronsky (Aaron Taylor-Johnson). Die wordt geacht in het huwelijk te treden met Dolly’s jongere zus Kitty (Alicia Vikander), maar wordt coup de foudre-gewijs verliefd op Anna. En die blijkt ook niet ongevoelig voor de charmes van de graaf. Wanneer Alexei ontdekt dat zijn echtgenote hem ontrouw is, verbiedt hij haar om hun zoon Serozha nog te zien. Waarop Anna een speelbal wordt van haar eigen emoties, en een happy end verre van verzekerd is.

De maatschappijkritische en historische achtergrond uit Tolstojs 864 tellende leespil is niet volledig mee getransfereerd naar het doek/scherm. Al is die er soms wel: getuige de nevenplot rond landbouwer Levin wiens liefde voor Kitty gedoemd is om te mislukken wegens zijn niet aristocratische achtergrond. Bleef volledig behouden: de romantische tragiek van Karenina’s verboden liefde en de tragische consequenties daarvan. Stoppards adaptatie komt niet altijd even goed uit de verf: zeker in het tweede uur lopen sommige gebeurtenissen en/of personages wat verloren en ebt de betrokkenheid wat weg. Ook is het moeilijk te geloven dat Knightley en Taylor-Johnson als een blok voor elkaar vallen: echt veel passie is er eigenlijk niet te bespeuren tussen de twee, al geven ze elk afzonderlijk best aanvaardbare vertolkingen. Duidelijk is dat Knightley zich beter thuis voelt in de historische setting dan een vaak ietwat onwennige Taylor-Johnson. Hier en daar mag het dus wat zoeken zijn naar de juiste liefdesdrank, dit neemt gelukkig niet weg dat Wrights ‘Anna Karenina’ extra punten krijgt voor ambitie en lef. Het mag dan niet de beste Karenina zijn, puur visueel is het ongetwijfeld de mooist ogende. En dat is toch ook al heel wat waard, inclusief een Oscar voor het kostuumontwerp van Jacqueline Durran.

Simon Couwens